Jak chronić swoje dane osobowe na urlopie – zapobiegaj kradzieżom

Planując wakacje prawdopodobnie chcesz się zrelaksować i cieszyć chwilą, a nie martwić się o ochronę swoich danych osobowych. Jednakże jest to istotny temat, którego nie można pominąć, bowiem konsekwencje naszej nieostrożności mogą być bardzo duże.

W tym artykule dowiesz się, jak zadbać o swoje dane osobowe podczas pobytu w hote­lach czy kurortach, na co zwracać uwagę podczas korzystania z mediów społecznościowych oraz co zrobić, jeżeli padniesz ofiarą kradzieży tożsamości.

Jak chronić swoje dane osobowe w hote­lach?

Kiedy dokonujesz rezerwacji lub meldujesz się w hotelu, zostaniesz poproszony o podanie danych osobowych takich jak: imię, nazwisko, PESEL, numer dowodu osobistego lub paszportu. Zgodnie z RODO (Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobo­wych, czyli Rozporządzenie Parla­mentu Europejskiego i Rady UE 2016/679), hotele muszą przetwarzać te informacje zgodnie z prawem i chro­nić je przed nieautoryzowa­nym dostępem. Twoje dane przetwarzane będą tylko wtedy, gdy wyraziłeś na to zgodę lub gdy jest to niezbędne np. do wykonania umowy czy ze względu na realizację obowiąz­ków prawnych ciążących na administra­to­rze. Szczególną uwagę zwróć na to, które dane są wymagane, a które przekazujesz dobrowol­nie i w jakim celu.

Główne zasady, według których powinno odbywać się przetwarzanie danych osobo­wych to m.in.:

• Minimalizacja danych – zbieranie tylko tych danych, które są niezbędne do celów, w jakich są przetwarzane.
• Bezpieczeństwo danych – zapewnienie odpowiednich środków technicznych i organizacyj­nych, aby chronić dane przed nieautoryzowanym dostępem, utratą czy zniszczeniem.
• Transparentność – podczas rejestracji powinieneś być poinformowany o celach przetwarzania danych, odbiorcach da­nych oraz Twoich prawach jako osoby, której dane dotyczą.

Na co szczególnie należy zwrócić uwagę chcąc chronić swoje dane podczas pobytu w hotelu?

• Rejestracja w hotelu. Podczas rejestracji lub meldunku w hotelu upewnij się, iż podajesz tylko niezbędne dane. jeżeli pracownik hotelu prosi o dodatkowe informacje, zapytaj, dlaczego są po­trzebne i jak będą chronione. Możesz również poprosić, aby hotel usunął kopie Twoich dokumentów po ich weryfikacji.
• Korzystanie z Wi-Fi. Bądź ostrożny podczas korzystania z bezpłatnego Wi-Fi! Upewnij się, iż sieć jest zabezpieczona. Unikaj logowania się na konta bankowe czy inne strony www szczególnie istotne (np. profil zaufany) przez publiczne Wi-Fi. jeżeli to możliwe, korzystaj z VPN (Virtual Private Network), aby zabezpieczyć swoje połączenie.
• Sejfy hotelowe. Wiele hoteli oferuje sejfy w pokojach. Korzystaj z nich, aby prze­chowy­wać swoje dokumenty i cenne przedmioty.

Pamiętaj, iż jako osoba, której dane są przetwa­rzane, masz określone prawa zwią­zane z gromadzeniem i przetwarzaniem Two­ich danych osobowych. Są to:

• Prawo dostępu – możesz zażądać do­stępu do swoich danych i informacji o ich przetwarzaniu.
• Prawo do sprostowania – masz prawo żądać sprostowania nieprawidłowych da­nych osobowych.
• Prawo do usunięcia danych – możesz żądać usunięcia danych, jeżeli cel, w którym były przetwarzane został speł­niony lub gdy dane osobowe są przetwarzane niezgodnie z prawem.
• Prawo do ograniczenia przetwarzania – w określonych sytuacjach możesz żądać ograniczenia przetwarzania. Dotyczy to każdego przypadku, w którym nie wiadomo, czy i kiedy Twoje dane osobowe zostaną usunięte lub np. gdy kwestionujesz prawidłowość danych osobowych.
• Prawo do przenoszenia danych – prawo do przenoszenia danych do innego administratora przysługuje wówczas, gdy przetwarzanie danych odbywa się w spo­sób zautomatyzowany na podsta­wie zgody lub w celu wykonania umowy. Dane, które mają być przeniesione muszą dotyczyć osoby żądającej ich przeniesie­nia.

Masz także prawo do:

• wniesienia sprzeciwu wobec określo­nego przetwarzania – np. o ile Twoje dane osobowe są przetwarzane do celów marketingu bezpośredniego,
• nie podlegania decyzji, która opiera się wyłącznie na zautomatyzowanym prze­twa­rza­niu, w tym profilowaniu, i wywo­łuje wobec Ciebie skutki prawne lub w po­dobny sposób istotnie na Ciebie wpływa.

Decyzja, która opiera się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, ozna­cza decy­zję, która została podjęta dzięki środków technicznych bez udziału czło­wieka. W przypadku pełnej automatyza­cji przetwarzania nie masz możliwości oddziaływa­nia na przebieg tego procesu, a procedury zautomatyzowane mogą nie uwzględ­niać oko­liczno­ści istotnych dla oceny Twojej osoby. Chodzi jednak o pełną automatyzację decyzji. Ma ona dotyczyć całego procesu podejmowania decyzji, a nie tylko jego części. Częstą praktyką podczas podejmowania decyzji jest korzystanie ze wsparcia informa­tycznego, np. decyzja kredytowa w banku, wówczas nie jest już to proces w pełni zautomatyzowany.

Bezpieczne korzystanie z mediów społecznościowych

Wielu z nas lubi dzielić się wakacyjnymi zdjęciami i relacjami na Instagramie czy Facebooku. Pamiętaj jednak o kilku zasa­dach, aby nie stać się łatwym celem dla osób nieuczciwych:

• Nie udostępniaj lokalizacji – lepiej wstaw zdjęcia po powrocie do domu. Informowanie wszystkich, iż jesteś daleko, może być zaproszeniem do dokonania kradzieży w domu lub firmie.
• Sprawdź ustawienia prywatności – upewnij się, iż Twoje posty widzą tylko znajomi. Możesz również tworzyć spe­
• cjalne listy, aby udostępniać treści tylko wybranym osobom.
• Uważaj na przypadkowe ujawnienie danych – unikaj publikowania zdjęć, na których widać dokumenty, bilety lotnicze czy rachunki. Mogą zawierać dane osobowe, które łatwo wykorzystać w nieuczciwy sposób, np. do wzięcia pożyczki lub zakupu na raty.

Co zrobić w przypadku kradzieży tożsamości?

W pierwszej kolejności wyjaśnijmy czym jest współcześnie kradzież tożsamości, która to została wpisana do systemu kar w Kodeksie Karnym. To przechwycenie i wykorzystane danych osobowych bez wiedzy i zgody właściciela w celu wyrządzenia szkody majątko­wej lub osobistej. To znaczy, iż mogą być wykorzystane np. do zaciągnięcia kre­dytu, wykupienia abonamentu, oszukania innych osób, czy zaszkodzenia Tobie w jesz­cze inny sposób.

Takie dane to nie tylko imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer i seria dowodu osobi­stego czy PESEL, to także adres e-mail, dane dostępowe do mediów społecznościo­wych czy zdjęcie.

Podejrzewasz, iż Twoje dane osobowe (w tym seria i numer dowodu osobistego) zostały wykorzystane w nieuprawniony spo­sób – np. ktoś zaciągnął na Twoje dane kredyt w banku albo podpisał umowę z operatorem telekomunikacyjnym? Oto co powinieneś zrobić:

Dokonaj zgłoszenia do dowolnego organu gminy. W zgłoszeniu uprawdo­po­dob­nij, iż takie zdarzenie miało miejsce. Urzędnik może Cię poprosić o przedstawienie informacji uzasadniają­cych zgłoszenie. jeżeli masz ukończone 18 lat i zgłosisz podejrzenie nieuprawnio­nego wykorzystania swoich danych osobo­wych, Twój numer PESEL zostanie zastrzeżony z urzędu.

• Zgłoś kradzież tożsamości organom ścigania – zgłoszenia możesz dokonać osobiście na policji, co pozwoli potwier­dzić Twoją tożsamość.
• Skontaktuj się z bankiem – jeżeli podejrzewasz, iż Twoje karty debetowe lub kredytowe zostały skradzione, natych­miast skontaktuj się z Bankiem m.in. w celu zablokowania kart.
• Zgłoś się do Biura Informacji Kredyto­wej (BIK) – powiadomienie BIK może utrudnić zaciąganie kredytów na Twoje nazwisko.
• Zmień wszystkie hasła – przede wszystkim te do kont bankowych, e-maili oraz mediów społecznościowych.
• Zastrzeż numer PESEL – możesz jeszcze przed dokonaniem zgłoszenia zastrzec natychmiastowo swój numer PESEL między innymi poprzez profil zaufany, aplikację mObywatel.

Kradzież danych osobowych jest przestęp­stwem, które podlega karze zgodnie z przepi­sami Kodeksu Karnego. W ramach tych przepi­sów, naruszanie prywatności i nie­upraw­nio­ne przejęcie danych osobo­wych są traktowane jako przestępstwa, które mogą mieć poważne konsekwencje dla sprawców.

Pierwszy z przepisów to art. 275 kodeksu karnego dot. kradzieży, przywłaszczenia lub posługiwania się dokumentem stwierdzają­cym tożsamość innej osoby albo jej prawa majątkowe. Za to przestępstwo przewidziana jest grzywna, kara ograniczenia wolności albo więzienia do lat 2. Tej samej karze podlega sprawca, który bezprawnie przewozi, przenosi lub przesyła za granicę dokument stwierdzający tożsamość innej osoby albo jej prawa majątkowe.

Przestępstwo posługiwania się cudzym dokumentem jest ścigane z urzędu. Oznacza to, iż będąc pokrzywdzonym, możesz zawia­do­mić prokuraturę lub najbliższą jednostkę policji o zdarzeniu, które Cię spotkało. Organy ścigania zajmą się nimi po Twoim zgłoszeniu. Nie będziesz musiał składać prywatnego aktu oskarżenia.

Drugi to artykuł 190a § 2 kodeksu karnego według którego za podszywanie się pod inną osobę, wykorzystanie jej wizerunku, innych jej danych osobowych lub inne danych, dzięki których jest ona publicznie identyfiko­wana grozi kara więzienia od 6 miesięcy do lat 8. najważniejsze znaczenie ma tutaj cel nieuczciwej osoby – należy wykazać, iż miała ona na celu wyrządzenie szkody majątkowej lub osobi­stej.

Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. Różni się ono od ścigania z urzędu tym, iż do prowadzenia postępowania karnego ko­nieczne jest uzyskanie wniosku uprawnionej osoby.

Twoje Dane osobowe to dobra osobiste

Zgodnie z art. 23 Kodeksu Cywilnego dobra osobiste człowieka, to w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajem­nica korespondencji, nietykalność mieszka­nia, twórczość naukowa, arty­styczna, wyna­laz­cza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Zatem w przypadku kradzieży danych osobo­wych w grę wchodzi również naruszenie dóbr osobistych. Samo posłużenie się Twoimi danymi osobowymi jest już naruszeniem. Posłużenie się i doprowadzenie do nadania osobie o danym imieniu i nazwisku „etykiety” np. osoby niepłacącej rachunków, czyli niesolidnego dłużnika, dodatkowo urealnia możliwość domagania się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, choćby o ile nie ponio­słeś żadnej szkody w sensie uszczerbku majątkowego (bo np. jednak nie do­szło do egzekucji z powodu nieuregulowa­nia rachun­ków).

W sensie cywilnym mamy więc do czynienia z deliktem, czyli czynem niedozwolonym, rodzącym odpowiedzialność odszkodowaw­czą. Stanowi o tym art. 415 Kodeksu cywilnego, który wprost wskazuje, iż kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Podsumowanie

Twoje dane osobowe są cennym zasobem, który trzeba je chronić. Ostrożność należy zachować zawsze, zwłaszcza podczas waka­cji, kiedy zdarza się nam być mniej uważnym. Pamiętaj o kilku prostych działaniach, które pomogą Ci zadbać o bezpieczeństwo Twoich danych osobo­wych:

• Świadomie przekazuj swoje dane oso­bowe, zawsze sprawdzaj komu i w jakim celu oraz na jaki czas je udostępniasz, zaczynając od komunikatu na stronie internetowej którą odwie­dzasz, po recep­cję hotelu gdzie się meldujesz na wakacje,
• Zwracaj uwagę na to, komu przekazy­wane są Twoje dane osobowe na podsta­wie udzielonej zgody na udostępnie­nie – np. jakim podmiotom, Partnerom,
• Dbaj, by Twoje dane były chronione – torebka zapięta, a ekran telefonu czy tabletu zabezpieczony hasłem,
• Jeśli nie musisz, nie korzystaj z publicz­nych sieci Wi-Fi, jeżeli masz możliwość użyj urządzenia z którego nie korzystasz realizując płatności, czy innych ważnych serwisów jak mObywatel,
• Zmieniaj regularnie hasła dostępowe do najważniejszych miejsc w sieci, jak konto bankowe, poczta mailowa, stosując silne hasła, zwłaszcza przed i po urlopie,
• Nie udostępniaj publicznie informacji, zwłaszcza w social mediach, które pozwolą Cię zidentyfikować i zlokalizo­wać,
• Kradzież danych, to przestępstwo, więc każdorazowo zgłaszaj je odpowiednim służbom i postępuj zgodnie z ich polece­niami.

Większość porad w tym artykule to sugestie dobrych nawyków, które powinniśmy w sobie wyrobić i zadbać, by nasi bliscy też je przyswoili, zwłaszcza dzieci. To one bowiem najczęściej ulegają spontanicznym reakcjom i najczęściej nieświadomie udostępniają swo­je dane. Warto edukować dzieci jak powinny chronić swoje dane i swój wizeru­nek, zwłaszcza w internecie.

Dzięki temu wszystkiemu będziesz mógł cieszyć się spokojnym i bezpiecznym wypoczyn­kiem.

Jeśli zaś dojdzie do kradzieży danych lub tożsamości, postępuj zgodnie z w/w krokami lub skontaktuj się z prawnikiem.

Autor: Anna Maksymczak, radca prawny

Powyższy artykuł jest częścią „Wakacyjnego Niezbędnika Prawnego 2025”.

Znajdziesz w nim aż dwanaście praktycznych artykułów, napisanych przez naszych prawników z myślą o różnych aspektach letnich wyjazdów:

• Estera Raczycka, radca prawny, podpowiada, jakie prawa przysługują pracownikowi na urlopie – i jak zadbać, by nie wrócić z niego z problemami,
• Przemysław Sobiesiak, adwokat i kierownik działu Prawa Nowych Technologii, przestrzega przed zagrożeniami w cyfrowym świecie – od darmowego Wi-Fi po pułapki płatności mobilnych,
• Justyna Kisała, aplikant adwokacki, w dwóch osobnych tekstach wyjaśnia: jakie prawa przysługują dziecku na urlopie oraz kto odpowiada za szkody wyrządzone przez naszą pociechę,
• Zuzanna Żołud, prawnik, omawia, jak przygotować się na wakacje z naszym czteronożnym członkiem rodziny – psem czy kotem, od dokumentów po wybór przewoźnika,
• Aleksandra Mielcarek, radca prawny, rozwiewa wątpliwości wokół wakacyjnych zakupów – co możemy przywieźć z zagranicy, nie płacąc cła, VAT-u czy akcyzy,
• dr Agnieszka Lewek, adwokat, ostrzega przed „kłopotliwymi pamiątkami” – takimi jak muszle, figurki, nalewki czy… piasek z plaży,
• Natalia Arcimowicz, adwokat, analizuje, kto ponosi odpowiedzialność za wypadek na urlopie z biurem podróży – i jak skutecznie dochodzić swoich roszczeń,
• Karolina Szdzuj, aplikant adwokacki, radzi co zrobić, jeżeli pociąg się spóźni albo nie przyjedzie,
• Olga Dec, adwokat i Marta Pietrzyk-Wudzińska, radca prawny radzą co zrobić, gdy biuro podróży nie wywiązuje się z umowy lub ogłasza upadłość,
• Magdalena Michoń, aplikant radcowski, pisze o tym co można zrobić, gdy linia lotnicza odwołuje lot lub ogłasza upadłość.

Każdy z tych tematów został opracowany z myślą o praktycznych sytuacjach, które mogą przydarzyć się każdemu z nas – bo wakacje to czas relaksu, ale i nieoczekiwanych zdarzeń.

Pobierz cały niezbędnik, kliknij:

POBIERZ