[Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 99/ (09-10-2025), Komisja Spraw Zagranicznych /nr 82/ (09-10-2025)]

Komisja do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisja Spraw Zagranicznych, obradujące pod przewodnictwem poseł Agnieszki Pomaskiej (KO), przewodniczącej Komisji do Spraw Unii Europejskiej, zrealizowały następujący porządek obrad:

– pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy o ochronie inwestycji między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Socjalistyczną Republiką Wietnamu, z drugiej strony, sporządzonej w Hanoi dnia 30 czerwca 2019 r. (druk nr 1747).

W posiedzeniu udział wzięli: Władysław Teofil Bartoszewski sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych wraz ze współpracownikami, Michał Baranowski podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii wraz ze współpracownikami, Zbigniew Czachór stały doradca Komisji do Spraw Unii Europejskiej.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Joanna Heger, Anna Roczkowska, Monika Włodarska – z sekretariatu Komisji do Spraw Unii Europejskiej w Biurze Spraw Europejskich i Współpracy Międzynarodowej; Marta Artymińska, Bartosz Bąk – z sekretariatu Komisji Spraw Zagranicznych w Biurze Komisji Sejmowych; Michał Gajewski, Przemysław Sadłoń – legislatorzy z Biura Legislacyjnego.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych.

Mamy już kworum.

Witam panie posłanki, panów posłów, przybyłych gości i ministrów wraz z osobami towarzyszącymi.

Przechodzimy do pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o ratyfikacji umowy o ochronie inwestycji między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Socjalistyczną Republiką Wietnamu, z drugiej strony, sporządzonej w Hanoi dnia 30 czerwca 2019 r. (druk nr 1747). Projekt z druku nr 1747 został skierowany do naszych Komisji do pierwszego czytania w dniu 26 września.

Przypominam, iż pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę w sprawie ogólnych zasad projektu. Bardzo proszę przedstawicieli wnioskodawców, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Władysława Teofila Bartoszewskiego oraz podsekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pana Michała Baranowskiego, o uzasadnienie projektu .

Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Władysław Teofil Bartoszewski:

Szanowna pani przewodnicząca, szanowny panie przewodniczący, szanowne prezydium, szanowne połączone Komisje, mam zaszczyt przedstawiać projekt ustawy o ratyfikacji umowy o ochronie inwestycji między Unią Europejską i państwami członkowskimi, z jednej strony, a Socjalistyczną Republiką Wietnamu, z drugiej strony. Umowa ta zastępuje umowę w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji sporządzoną w Warszawie w 1994 r. Była to umowa bilateralna. Powód, dla którego chcemy ratyfikować umowę jako jedno z państw członkowskich Unii Europejskiej – ta umowa została już ratyfikowana przez wiele innych państw Unii Europejskiej – jest głównie taki, iż zapewnia ona znacznie lepszą ochronę dla naszych inwestorów w Wietnamie i lepszą ochronę dla inwestorów wietnamskich w Polsce. Jest to o tyle istotne, iż o ile w tej chwili inwestycje wietnamskie w Polsce są na poziomie trochę powyżej 4 mln dol., czyli stosunkowo skromne, to nasze inwestycje w Wietnamie wynoszą ok. 19 mln dol. Są to przedsiębiorstwa prywatne i dla nich ochrona jest rzeczą bardzo ważną. One się tam rozwijają.

Co więcej, tego typu umowy między Unii Europejską a państwami Azji Południowo-Wschodniej już istnieją. Poza tą umową, o ratyfikacji której mówimy w tej chwili, która była podpisana w Hanoi w 2019 r. i weszła w życie w 2020 r., istnieją jeszcze dwie takie kompleksowe umowy gospodarczo-handlowe. Jedna jest między Unią Europejską a Kanadą, a druga taka umowa jest między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Singapuru.

W największym skrócie zwiększa to ochronę naszych inwestorów w Wietnamie. Ta umowa zabrania m.in. – to podkreślę, bo to jest istotne – dokonywania jakichkolwiek zmian i regulacji prawnych, które mogą negatywnie wpłynąć na realizację inwestycji albo oczekiwania inwestora, jeżeli chodzi o zyski, czego poprzednia umowa bilateralna nie zawierała. Zawiera również ochronę przed nacjonalizacją, wywłaszczeniem majątku, a o ile dojdzie do przejęcia majątku na przykład z powodu interesów publicznych w Wietnamie, to zgodnie z tą nową umową przyjmujemy zasadę pełnej rekompensaty. Czyli inwestor nic nie traci, gdyby jego dobra zostały przejęte. To tak w największym skrócie. Z tego powodu proszę obie Komisje o poparcie przedłożonego projektu. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję, panie ministrze.

Mam informację, iż pana ministra… A, przepraszam. Patrzę i nie widzę. Panie ministrze, czy pan chciałby jeszcze zabrać głos w sprawie umowy, czy nie? Wszystko jasne. To w razie czego, jakby były pytania.

W takim razie zapytam: czy są pytania? Proszę bardzo, pan przewodniczący Krząkała i pan przewodniczący Szynkowski vel Sęk.

Poseł Marek Krząkała (KO):

Panie ministrze, mam jedno pytanie, bo ta umowa została podpisana 30 czerwca 2019 r., również przez Polskę, a ratyfikowana sześć lat później. Dlaczego tak to jest?

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Jeszcze pan przewodniczący Szynkowski vel Sęk. Panie przewodniczący, udzielam głosu.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

Dziękuję pani przewodniczącej.

Panie ministrze, dziękujemy za przedstawienie tej umowy. Ja mam tylko takie pytanie: czy polscy inwestorzy w jakiś sposób skarżyli się na niedostateczną ochronę ich praw? Bo takiej informacji nie znalazłem w materiałach. Znalazłem informację w materiałach, iż wietnamscy inwestorzy nie korzystali z trybunałów arbitrażowych przewidywanych na podstawie w tej chwili obowiązującej umowy. Natomiast czy były takie problemy zgłaszane ze strony polskich inwestorów?

Oczywiście dobrze jest, żeby wprowadzić rozwiązania, które wzmocnią ochronę praw polskich inwestorów poza granicami kraju. Dobrze, iż wprowadzamy to w sytuacji, w której jest więcej polskich inwestycji w Wietnamie niż wietnamskich w Polsce. Zwracam jednak uwagę, iż jest z kolei duża nierównowaga w bilansie. Mamy ujemny bilans w zakresie importu i eksportu. Bardzo dużo z Wietnamu importujemy, to jest na poziomie 4,5 mld euro, a stosunkowo kilka eksportujemy. Eksport jest na poziomie raptem 0,5 mld euro. Rozumiem, iż ta umowa nie wprowadza w tej materii żadnych zmian lub ewentualnie pozytywne. Dobrze by było, żeby starać się zmniejszyć niekorzystny bilans także dzięki wzmocnieniu praw inwestorów. Ale czy rzeczywiście inwestorzy mają z tym jakiś kłopot w Wietnamie?

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Jeszcze pan poseł Sikora.

Poseł Arkadiusz Sikora (Lewica):

Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca.

Szanowni państwo, wydaje mi się, iż tego typu umowa jest dzisiaj bardzo potrzebna. jeżeli chodzi o polskich inwestorów, to daje pewność tego, iż ich środki i pieniądze będą adekwatnie bezpieczne. Dzisiaj chyba dobrze, iż nasz kapitał również dostrzega takie rynki jak rynek wietnamski. To jest ponad 100 mln obywateli. Wydaje się, iż to jest też dobry moment do tego, żeby wzmocnić polskich inwestorów w ich działalności, co tylko i wyłącznie doprowadzi do tego, iż również nasz eksport będzie wzrastał, co słusznie zauważył pan poseł vel Sęk. Zatem, panie ministrze, dobra umowa. Prosimy o więcej. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Dziękuję.

Jeszcze pan poseł Napieralski. Czy ktoś jeszcze? Nie widzę.

Poseł Grzegorz Napieralski (KO) – spoza składów Komisji:

Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca.

Ośmielony pytaniem pana posła, pana ministra Szynkowskiego vel Sęka chciałem powiedzieć po pierwsze, szanowni państwo, iż jest tak: o ile chodzi o relacje polsko-wietnamskie, to one tak naprawdę z roku na rok są coraz bardziej wzmożone. Taki duży przełom, moim zdaniem, był po roku 2017, kiedy to odbyła się wizyta prezydenta Polski Andrzeja Dudy w Wietnamie. Została tam podpisana jedna z największych umów, która dotyczy Polski i polskiej firmy Adamed. To jest blisko 60 mln dol. zainwestowanych w Wietnamie. Dzisiaj firma Adamed ma tam 100% udziałów w firmach wietnamskich lekowych, produkuje chyba blisko 300 leków nie tylko na rynek wietnamski, ale również na rynek państw ASEAN. Co ważne, na początku tego roku odbyło się spotkanie premiera Wietnamu w Polsce. Przyleciał tu na zaproszenie naszego rządu. Jest planowana, być może jeszcze w tym roku, a na pewno na początku przyszłego roku, rewizyta, żeby podpisać kolejne umowy.

Chcielibyśmy, aby coraz więcej polskich firm inwestowało Wietnamie i żeby był większy eksport do Wietnamu. Była specjalna delegacja w marcu tego roku dotycząca kwestii obronności, a tak naprawdę kwestii zbrojeniowych. Również takim dużym komponentem, nad którym pracujemy, który rozpoczął się jeszcze pod koniec waszej kadencji, jest kwestia oczywiście wymiany naukowej, wymiany na poziomie nie tylko studentów, którzy mogli przyjechać do Polski, ale również wymiany na poziomie pracowników naukowych i inwestycji w tej dziedzinie. Myślę więc, iż jeżeli uda nam się szybciej ratyfikować tę umowę, to dla relacji dwustronnych będzie to bardzo istotne – i myślę, iż dla interesów naszego kraju, a szczególnie ulokowanych tam naszych inwestycji, również. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Dziękuję.

Więcej pytań nie widzę. Bardzo proszę pana ministra.

Sekretarz stanu w MSZ Władysław Teofil Bartoszewski:

Odpowiem na część tych pytań, a część przekażę panu ministrowi Baranowskiemu jako adekwatnemu ministrowi z meritum. Otóż w odpowiedzi na pytania pana posła Krząkały i posła Szynkowskiego vel Sęka – tak się składa, iż umowa z Wietnamem była podpisana przez rząd Prawa i Sprawiedliwości w 2019 r., umowa z Singapurem była podpisana w 2018 r., również za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Rząd Prawa i Sprawiedliwości rządził do grudnia 2023 r. i tych umów nie ratyfikował. Pytanie więc, dlaczego tak długo, to jest pytanie do obecnej opozycji, a nie do obecnego rządu.

Co do drugiej części wypowiedzi pana posła Szynkowskiego vel Sęka to ta umowa nie dotyczy handlu. Ona dotyczy wyłącznie inwestycji. Rozumiem problem, ale to nie jest ta umowa. Co do reszty – to oddam głos panu ministrowi.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Panie ministrze.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Michał Baranowski:

Dziękuję, pani przewodnicząca.

Wysoka Komisjo, bardzo się cieszę, iż możemy razem z ministrem Bartoszewskim i z MSZ rozmawiać z państwem o tej umowie. Pokazuje to bardzo dobrą współpracę między MSZ i MRiT. Chciałbym może powiedzieć o tym, o czym powiedział poseł Napieralski, czyli iż rzeczywiście również widzimy wśród naszych inwestorów i inwestorów wietnamskich bardzo duże zainteresowanie naszą współpracą. W styczniu tego roku ministerstwo zorganizowało forum wietnamskie, forum biznesowe, które się cieszyło bardzo dużym zainteresowaniem. A ta umowa zwiększa tak naprawdę ochronę dla naszych inwestorów i będzie też dobrą okazją, żeby tę już silną współpracę dalej poszerzać. Zatem, tak jak ktoś już powiedział na sali, idziemy w dobrym kierunku również z tą umową między Polską a Wietnamem. Dziękuję.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Bardzo dziękuję, panie ministrze.

Tak, bardzo proszę, panie przewodniczący.

Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS):

Ja jednak zdałem bardzo konkretne pytanie, czy były przypadki zgłaszania przez inwestorów braku odpowiedniej ochrony praw, na przykład niemożność korzystania czy dochodzenia swoich praw na podstawie bieżącej umowy przed odpowiednimi organami – i nie uzyskałem żadnej odpowiedzi w tej sprawie. Bo umowa ma wzmacniać prawa inwestorów. Pytanie, czy te prawa inwestorów są… Jest informacja w materiałach, iż ze strony wietnamskiej nigdy nie było na przykład korzystania z trybunałów arbitrażowych na bazie obecnej umowy, ale nie ma informacji, co z polskimi inwestorami, a mnie to interesuje.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Panie ministrze.

Podsekretarz stanu w MRiT Michał Baranowski:

Panie pośle, nie było skarg ze strony polskich inwestorów. Po rozmowach z zespołem z ministerstwa jest jednak jasne, iż ta umowa lepiej chroni i polskich inwestorów, i polskie państwo zapisami, które mamy w tej zaprojektowanej umowie.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Nie widzę więcej zgłoszeń. Zamykam debatę i stwierdzam zakończenie pierwszego czytania.

Przechodzimy do rozpatrzenia projektu ustawy z druku nr 1747. Czy posłowie przedstawiciele wnioskodawców chcą zabrać głos? Nie widzę. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi? Nie ma.

Czy do tytułu projektu ustawy są uwagi? Nie widzę. Stwierdzam, iż Komisje przyjęły tytuł projektu ustawy.

Czy są uwagi do art. 1? Nie słyszę. Stwierdzam przyjęcie art. 1.

Czy są uwagi do art. 2? Nie widzę. Stwierdzam, iż przyjęliśmy art. 2.

Rozpatrzyliśmy cały projekt ustawy. Przystępujemy do głosowania. Rozumiem, iż musimy zagłosować. Nie musimy. Czy jest sprzeciw wobec projektu ustawy? Tak zapytam. Nie, nie ma sprzeciwu. W związku z tym projekt ustawy z druku nr 1747 został jednomyślnie przyjęty. Komisje przyjęły sprawozdanie o przyjęciu projektu.

Przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy. Chciałabym zaproponować, żeby to był poseł Marek Krząkała. Czy pan poseł się zgadza?

Poseł Marek Krząkała (KO):

Tak, oczywiście.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (KO):

Czy są jakieś inne propozycje? Czy jest sprzeciw wobec tego, żeby pan poseł Marek Krząkała był posłem sprawozdawcą do projektu ustawy z druku nr 1747? Nie widzę sprzeciwu. W związku z tym pan poseł Marek Krząkała będzie sprawozdawcą do projektu ustawy.

Informuję, iż na tym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji.