[Komisja Edukacji i Nauki /nr 60/ (24-06-2025), Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 62/ (24-06-2025)]

Komisja Edukacji i Nauki oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, obradujące pod przewodnictwem posła Michała Krawczyka (KO), przewodniczącego Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zrealizowały następujący porządek dzienny:

– rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Komisji Finansów Publicznych sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 r. (druk nr 1295) wraz z analizą NIK (druk nr 1364) w zakresie:

1) części budżetowej 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu tery torialnego w zakresie części oświatowej: – wydatki; 2) części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem w zakresie działów: a) 801 – Oświata i wychowanie: – dochody i wydatki, – wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych, – dotacje celowe; b) 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza: – dochody i wydatki, – dotacje celowe; 3) części budżetowej 83 – Rezerwy celowe w zakresie pozycji: 11, 26, 52 i 56; 4) zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jed nostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami w części 85 – Budżety wojewodów.

W posiedzeniu udział wzięli: Henryk Kiepura sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej wraz ze współpracownikami, Mirosław Stańczyk zastępca dyrektora Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego Ministerstwa Finansów, Tomasz Rabiej naczelnik Wydziału Oświaty, Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Departamencie Finansowania Sfery Budżetowej Ministerstwa Finansów, Sławomir Żyła p.o. dyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego Najwyższej Izby Kontroli wraz ze współpracownikiem, Agnieszka Bernaś-Coşkun p.o. wicedyrektor Departamentu Administracji Publicznej Najwyższej Izby Kontroli, Adam Ostrowski asystent prezesa ds. legislacyjnych Związku Miast Polskich oraz Oliwia Maciejewska asystentka przewodniczącego Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Mateusz Daszewski, Sławomir Jakubczak, Agnieszka Jasińska, Agnieszka Kalinowska-Wójcik i Michał Kościński – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie.

Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Edukacji i Nauki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

Stwierdzam kworum.

Witam panie posłanki i panów posłów. Witam naszych gości. Są z nami: pan Henryk Kiepura, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, pan Jerzy Jakubczuk, dyrektor Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym, pan Konrad Hodzyński, dyrektor Departamentu Budżetu i Finansów, pan Marcin Nowak, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym, pani Aneta Sasinowska, naczelnik w Departamencie Budżetu i Finansów.

Są także przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli – pani Agnieszka Bernaś-Coşkun, pełniąca obowiązki wicedyrektor Departamentu Administracji Publicznej, pan Sławomir Żyła, pełniący obowiązki dyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego, oraz pani Ilona Kielan-Glińska, pełniąca obowiązki wicedyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego. Ministerstwo Finansów reprezentuje pan Tomasz Rabiej, naczelnik Wydziału Oświaty, Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Witam państwa bardzo serdecznie.

Szanowni państwo, porządek dzienny posiedzenia obejmuje rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Komisji Finansów Publicznych sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 r. (druk nr 1295) wraz z analizą Najwyższej Izby Kontroli (druk nr 1364) w zakresie działania Komisji. Porządek dzienny posiedzenia wynika z planu pracy. jeżeli nie ma uwag do porządku dziennego, uznam porządek za przyjęty. Nie ma uwag. Bardzo dziękuję. Przystępujemy do jego realizacji.

Przed nami rozpatrzenie i zaopiniowanie sprawozdania z wykonania budżetu państwa w zakresie części budżetowej 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego w zakresie części oświatowej, części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem w zakresie działów 801 – Oświata i wychowanie i 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza, części budżetowej 83 – Rezerwy celowe w zakresie pozycji 11, 26, 52, 56, z zakresu zadań administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami w części 85 – Budżety wojewodów.

Proponuję, abyśmy wszystkie punkty rozpatrzyli łącznie. Nie widzę uwag.

Bardzo proszę, oddaję głos panu Henrykowi Kiepurze, sekretarzowi stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Bardzo proszę.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Henryk Kiepura:

Panie przewodniczący, pani przewodnicząca, szanowni państwo, Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało obszerny materiał, który został państwu przekazany jako sprawozdanie z realizacji zadań budżetu w 2024 r. w zakresie oświaty i wychowania, edukacyjnej opieki wychowawczej oraz realizacji budżetu części 30 – Oświata i wychowanie. Natomiast w kilka minut przedstawię najistotniejsze informacje z tego sprawozdania.

Jeżeli chodzi o część oświatową subwencji ogólnej za 2024 r., finansowanie w 2024 r. zadań oświatowych, czyli szkolnych i pozaszkolnych prowadzonych przez samorządy jako zadania własne, odbywało się to z dochodów jednostek samorządu terytorialnego, których ważnym źródłem była część oświatowa subwencji ogólnej. Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu ustala corocznie ustawa budżetowa.

W ustawie budżetowej na rok 2024 w części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego w dziale – Różne rozliczenia zaplanowano łączną kwotę części oświatowej subwencji ogólnej w wysokości 87 983 850 tys. zł, tj. wyższą o 36,2% w porównaniu do części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2023, kiedy to wynosiła 64 580 000 tys. zł, a więc różnica wyniosła ok. 23 000 000 tys. zł rok do roku.

Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego określona w ustawie budżetowej na rok 2024 kwota części oświatowej subwencji ogólnej została ustalona w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, a tym rokiem bazowym był rok 2023, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych. W kwocie części oświatowej subwencji ogólnej zostały uwzględnione m.in. podwyżki wynagrodzeń nauczycieli, skutki zmian w strukturze awansu zawodowego nauczycieli oraz skutki zmiany w liczbie etatów nauczycielskich.

Wyliczeń kwot części oświatowej subwencji ogólnej dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego na 2024 r. dokonano na podstawie przepisów rozporządzenia ministra edukacji w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla samorządów w roku 2024. Finansowy standard A podziału subwencji w 2024 r. wyniósł 8 991,36 zł w stosunku do roku 2023 r., kiedy ten standard wynosił 6 898,69 zł, wzrósł o ponad 2 tys. zł, a dokładnie 2092,67 zł, czyli 30,3%.

Z ogólnej części oświatowej subwencji ogólnej wyodrębniono 0,5% na rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej. Kwotę subwencji pozostałą po odliczeniu rezerwy rozdzielono między gminy, powiaty i województwa samorządowe w oparciu o sposób podziału ustalony w rozporządzeniu ministra adekwatnego do spraw oświaty i wychowania z uwzględnieniem m.in. typów i rodzajów szkół i placówek oświatowych prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, stopni awansu zawodowego nauczycieli oraz liczby uczniów w tych szkołach i placówkach. Ostatecznie po odliczeniu rezerwy pozostałą kwotę w wysokości 87 543 930 tys. zł podzielono pomiędzy poszczególne typy samorządów.

W wyniku podziału kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na 2024 r. te wartości wyniosły dla gmin 38 085 718 tys. zł, to jest 43,5% wartości, dla powiatów – 17 143 881 tys. zł, to jest 19,6% wysokości subwencji, dla miast na prawach powiatu, część gminna – 14 935 081 tys. zł, to jest 17,1%, i dla miast na prawach powiatu, część powiatowa – 16 292 134 tys. zł, w stosunku do całości to było 18,6 %. Natomiast do województw samorządowych trafiła kwota 1 087 116 tys. zł i stanowiło to 1,2% całej wartości subwencji.

W trakcie roku budżetowego część oświatowa subwencji ogólnej została zwiększona o kwotę w łącznej wysokości 5119 tys. zł w związku z wypłatą odpraw dla nauczycieli. Ostateczna kwota części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2024 po uwzględnieniu zwiększeń w budżecie wyniosła 87 989 046 tys. zł i jest to kwota wyższa w stosunku do kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2023 po zmianach o 23 408 465 tys. zł, to jest jak już było wcześniej powiedziane – o 36,2% rok do roku.

Podział rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej między jednostki samorządu terytorialnego był dokonany zgodnie z kryteriami podziału rezerwy części oświatowej subwencji na 2024 r. Wnioski o zwiększenie subwencji z rezerwy przed wysłaniem do realizacji do ministra finansów były opiniowane przez Zespół ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W ramach podziału rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej minister adekwatny do spraw finansów publicznych na wniosek ministra adekwatnego do spraw oświaty rozdysponował dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego środki w wysokości 448 000 tys. zł na następujące tytuły: dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań szkolnych i pozaszkolnych, polegającego na wzroście liczby uczniów przeliczeniowych w związku ze zwiększeniem łącznej liczby uczniów, wychowanków w szkołach i placówkach dotowanych przez samorząd w odniesieniu do danych przyjętych do naliczenia algorytmem części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2024 – to była kwota na wzrost zadań o 244 500 tys. zł.

Dofinansowanie wydatków związanych z likwidacją szkół w obiektach szkół i placówek oświatowych wywołanych zdarzeniami losowymi to była to kwota 4100 tys. zł. Pomoc jednostkom samorządu terytorialnego w usuwaniu skutków działania żywiołu w budynkach publicznych szkół i placówek oświatowych prowadzonych lub dotowanych przez jednostki samorządu terytorialnego – chodzi głównie o wrześniową powódź – to była kwota 164 800 tys. zł. Dofinansowanie kosztów związanych z wypłatą odpraw dla nauczycieli zwalnianych na podstawie art. 20 lub art. 88 Karty nauczyciela to była to kwota 9600 tys. zł. Dofinansowanie kosztów związanych z wypłatą odpraw dla nauczycieli przechodzących na wcześniejszą emeryturę, to jest na podstawie art. 88a Karty nauczyciela, to kwota 5100 tys. zł. Dofinansowanie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne, pomieszczeń dydaktycznych pozyskanych w wyniku dotacji to 8000 tys. zł. Dofinansowanie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne, pomieszczeń dydaktycznych w nowo wybudowanych obiektach szkół i placówek oświatowych to kwota 10 900 tys. zł. Dofinansowanie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne, pomieszczeń w szkołach rozpoczynających kształcenie w zawodach, w których szkoły te dotychczas nie prowadziły kształcenia, w tym na przeprowadzenie egzaminów praktycznych potwierdzających kwalifikacje w szkołach rozpoczynających kształcenie w roku 2024, to kwota 1000 tys. zł.

Według stanu na 31 grudnia 2024 r. na rachunki jednostek samorządu terytorialnego przekazane zostały środki z tytułu części oświatowej subwencji ogólnej w łącznej wysokości 87 988 985 tys. zł, z tego dla gmin – 38 355 000 tys. zł, na gminy wiejskie – 17 049 000 tys. zł, na gminy miejskie – 7 520 000 tys. zł, na gminy miejsko-wiejskie – 13 785 000 tys. zł, dla powiatów – 17 187 000 tys. zł, dla miast na prawach powiatu – 31 358 000 tys. zł i dla województw – 1 087 000 tys. zł. Kwota 61 000 tys. zł, będąca różnicą pomiędzy kwotą części oświatowej subwencji ogólnej ustaloną dla samorządów na rok 2024 a kwotą przekazaną według stanu na 31 grudnia na rachunki samorządu, została zablokowana na podstawie ustawy o finansach publicznych w związku z nierozdysponowaniem kwoty rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2024 przeznaczonej na wypłatę odpraw dla nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego przechodzących na wcześniejszą emeryturę spowodowaną cofnięciem wniosków przez dwie gminy.

Część 85 – Budżety wojewodów. Dochody budżetu państwa w dziale 801 – Oświata i wychowanie oraz w dziale 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza zrealizowano w łącznej kwocie 6321 tys. zł. Powyższe dochody uzyskano m.in. z tytułu wpływów ze zwrotów dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystaniem z naruszeniem procedur, pobranych niezależnie lub w nadmiernej wysokości z usług, ze zwrotów niewykorzystanych dotacji oraz płatności. Uzyskanie znacznie wyższych dochodów, niż zaplanowano, w ustawie budżetowej na rok 2024 – plan wynosił 892 tys. zł – wynikało przede wszystkim z uzyskania większych wpływów ze zwrotów dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, jak również pobieranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości.

Wydatki budżetu państwa. Wydatki w 2024 r. ujęte w planie po zmianach w dziale 801 – Oświata i wychowanie oraz 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza wyniosły 5 522 326 tys. zł i zostały zrealizowane w kwocie 5 349 935 tys. zł, to jest na poziomie 96,9% planu. Z tego w dziale 801 – Oświata i wychowanie wykonanie wyniosło 5 169 658 tys. zł, w dziale 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza wyniosło 180 277 tys. zł. W ramach powyższych środków sfinansowane zostały zadania związane m.in. ze statutową działalnością kuratoriów oświaty i ich delegatur, dofinansowaniem placówek przedszkolnych, dotacjami dla samorządów na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe, wypłatą nagród kuratorów oświaty dla nauczycieli za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze, realizacją zadań w ramach programów „Aktywna tablica”, „Narodowy program rozwoju czytelnictwa”, wspieraniem organizacji doradztwa metodycznego na obszarze województwa, pomocą materialną dla uczniów, stypendiami i zasiłkami szkolnymi.

Wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych w dziale 801 – Oświata i wychowanie. Zatrudnienie w planie po zmianach zostało ustalone na poziomie 2319 etatów, natomiast wykonanie wyniosło 1852 etaty, to jest 80% planu po zmianach. Wydatki na wynagrodzenia osobowe wraz z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym zostały zaplanowane w planie po zmianach w wysokości 245 496 tys. zł i wykonane na poziomie 100%. W dziale 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza nie planowano środków na wynagrodzenia.

Dotacje celowe. W budżetach wojewodów środki na dotacje celowe zaplanowano w dziale 801 – Oświata i wychowanie w kwocie 4 921 550 tys. zł. Wykonanie wydatków wyniosło 4 807 436 tys. zł, to jest 98% planu. Z kolei dziale 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza zaplanowano w kwocie 183 252 tys. zł, a wykonanie wyniosło 129 860 tys. zł, to jest 71% planu po zmianach.

Powyższe środki zostały przeznaczone przede wszystkim na: udzielenie jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowej z budżetu państwa na realizację zadań w zakresie wychowania przedszkolnego w roku 2024, udzielenie jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe oraz finansowanie kosztów zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych, dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów, realizację zadań wynikających z rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjnokomunikacyjnej na lata 2022–2024 „Aktywna tablica”, „Rządowy program pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomoc uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomoc dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2022–2024”, „Rządowy program pomocy uczniom niepełnosprawnym w formie dofinansowania zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych na lata 2023–2025”, „Narodowy program czytelnictwa 2.0” na lata 2021–2025 w zakresie priorytetu 3. Ponadto w obszarze oświaty i wychowania oraz edukacyjnej opieki wychowawczej dotacje celowe dotyczyły również inwestycji i zakupów inwestycyjnych.

Jeżeli chodzi o zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami w części 85 – Budżety wojewodów, to w ustawie budżetowej na 2024 r. w ramach rezerwy zaplanowano 515 000 tys. zł na zadania związane z wyposażeniem szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i ćwiczeniowe. Na realizację przedmiotowego zadania przeznaczono środki w wysokości 462 548 tys. zł.

Część 83 – Rezerwy celowe. Na finansowanie lub dofinansowanie zadań oświatowych w ramach rezerwy celowej poz. 11, 26 i 52 zaplanowano wydatki w łącznej wysokości 5 197 236 tys. zł. Plan został wykonany na poziomie 97,3%. W ramach rezerwy celowej poz. 11 – Stypendia prezesa Rady Ministrów dla uczniów szczególnie uzdolnionych zaplanowano wydatki w wysokości 19 000 tys. zł, które zrealizowano w 100%. Powyższe środki przeznaczono na wypłatę stypendiów na rok szkolny 2023/2024 wypłaconych za okres styczeń–czerwiec 2024 r. i na rok szkolny 2024/2025, wypłaconych za okres wrzesień–grudzień 2024 r.

W ramach rezerwy celowej poz. 26 – Środki na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, zapewnienie uczniom objętym obowiązkiem szkolnym dostępu do bezpłatnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych… Na realizację programu rządowego „Aktywna tablica” i „Narodowego programu rozwoju czytelnictwa” (priorytet 3), a także innych programów rządowych oraz programów i przedsięwzięć ustanawianych w obszarze oświaty i wychowania na podstawie art. 90u i art. 90w ustawy o systemie oświaty zaplanowano wydatki w wysokości 988 236 tys. zł. Plan wydatków zrealizowany został w kłocie 848 045 tys. zł, to jest na poziomie 85,8%.

Środki te zostały przeznaczone m.in. na: zadania związane z wyposażeniem szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i ćwiczeniowe – ponad 462 000 tys. zł, dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów w formie zasiłków i stypendiów szkolnych – 146 103 tys. zł, „Rządowy program rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2022–2024 – «Aktywna tablica»” – 54 906 tys. zł, dofinansowanie zakupu podręczników i materiałów edukacyjnych dla uczniów w ramach „Rządowego programu pomocy uczniom niepełnosprawnym”– kwota 22 238 tys. zł, udzielenie pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne – 6 029 tys. zł, „Narodowy program rozwoju czytelnictwa” w zakresie priorytetu 3 – 29 393 tys. zł, programy i przedsięwzięcia ministra adekwatnego do spraw oświaty i wychowania: „Podróże z klasą”, „Zielone szkoły dla powodzian”, „Wsparcie edukacji matematycznej z użyciem narzędzia AI zeszyt.online”, „Kto ty jesteś? Polak mały”, „Edukacja na rzecz budowania społeczeństwa obywatelskiego”, „Wsparcie uczniów polskiego pochodzenia z Białorusi uczęszczających do szkół ponadpodstawowych w Polsce”, doposażenie szkół w środki higieny menstruacyjnej. Łączna wartość dofinansowania tych zadań to 123 626 tys. zł.

W ramach rezerwy celowej poz. 52 – Zwiększenie dostępności wychowania przedszkolnego zaplanowano środki w wysokości 4 190 000 tys. zł. Wydatki zrealizowano w kwocie 4 189 980 tys. zł, czyli prawie 100% planu. Środki zostały przeznaczone na dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego z budżetu państwa na dofinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań w zakresie wychowania przedszkolnego. Ponadto w ramach rezerwy celowej budżetu państwa poz. 56 – Rezerwa na zmiany systemowe i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania, uruchomione zostały środki w wysokości 5 196 tys. zł na zwiększenie wydatków w części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego w celu zwiększenia rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2024 na wypłatę odpraw, o których mowa w art. 87 Karty nauczyciela dla nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez samorządy przechodzących na emeryturę na podstawie art. 88a ust. 1 Karty Nauczyciela, oraz kwotę 3897 tys. zł na sfinansowanie odpraw emerytalnych dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez organy administracji rządowej, którzy skorzystają z uprawnień emerytalnych na szczególnych zasadach na podstawie art. 88a ustawy – Karta nauczyciela.

Szanowni państwo, to było streszczenie i najważniejsze informacje z tego obszernego sprawozdania. o ile są pytania, to bardzo proszę, jesteśmy do państwa dyspozycji wraz z dyrektorami i pracownikami Ministerstwa Edukacji Narodowej. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Bardzo dziękuję, panie ministrze.

Proszę teraz o zabranie głosu przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli, panią Agnieszkę Bernaś-Coşkun, pełniącą obowiązki wicedyrektor Departamentu Administracji Publicznej. Bardzo proszę.

Pełniący obowiązki wicedyrektor Departamentu Administracji Publicznej Najwyższej Izby Kontroli Agnieszka Bernaś-Coşkun:

Dzień dobry.

Szanowni państwo, Wysoka Komisjo, Najwyższa Izba Kontroli oceniła pozytywnie wykonanie budżetu państwa w 2024 r. w części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego, w tym w zakresie części oświatowej subwencji ogólnej. W badanej próbie wydatków stanowiącej ponad 19% wydatków zrealizowanych w części 82 – część oświatowa subwencji ogólnej stanowiła ponad 58% tej próby – nie stwierdzono niecelowego i niegospodarnego wydatkowania środków. Podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla poszczególnych gmin, powiatów i województw dokonano zgodnie z adekwatnym rozporządzeniem ministra edukacji i nauki, raty przekazano jednostkom samorządu terytorialnego terminowo, to jest zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

W roku 2024 minister finansów wydał 11 decyzji zmniejszających kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na łączną kwotę prawie 3000 tys. zł pięciu gminom i sześciu powiatom. Szczegółowe badanie pięciu z wyżej wymienionych decyzji ministra wykazało, iż zostały one wydane prawidłowo, bez zbędnej zwłoki i zgodnie z procedurami. Prawidłowo obliczono również kwotę na rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej. Minister przekazał wyżej wymienione środki rezerwy jednostkom samorządu terytorialnego na podstawie dziesięciu wniosków ministra edukacji w oparciu o zaakceptowane przez Zespół ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego kryteria podziału tej rezerwy. Środki zostały terminowo przekazane na rachunki JST.

Najwyższa Izba Kontroli zaopiniowała pozytywnie sprawozdania budżetowe z tej części. Zostały one sporządzone prawidłowo, terminowo i stosownie do przepisów adekwatnych rozporządzeń. Minister finansów zgodnie z art. 175 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych sprawował skuteczny nadzór i kontrolę nad wykonaniem budżetu w części 82. W związku z niestwierdzeniem nieprawidłowości Najwyższa Izba Kontroli nie sformułowała wniosków pokontrolnych.

Oddam teraz głos koledze. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Dziękuję bardzo.

Rozumiem, iż teraz pan Sławomir Żyła, pełniący obowiązki dyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego NIK. Bardzo proszę, panie dyrektorze.

Pełniący obowiązki dyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego Najwyższej Izby Kontroli Sławomir Żyła:

Szanowni państwo, w 2024 r., podobnie jak w latach wcześniejszych, dochody wojewodów w dziale 801 – Oświata i wychowanie stanowiły niewielki odsetek dochodów ogółem w budżetach wojewodów, mianowicie tylko 0,2%. Natomiast wydatki budżetu państwa i budżetu środków europejskich w tym dziale w roku 2024 stanowiły prawie 9,4% zrealizowanych wydatków ogółem wojewodów. Dochody w omawianym dziale wyniosły 5600 tys. zł i były wyższe od zrealizowanych w roku ubiegłym o ponad 100%. Zaległości na koniec 2024 r. były niższe niż rok wcześniej o prawie 20% i wyniosły 3100 tys. zł. Najwyższa Izba Kontroli w ramach kontroli wykonania budżetu państwa w 2024 r. w urzędach wojewódzkich nie prowadziła szczegółowych badań kontrolnych w zakresie dochodów.

Natomiast jeżeli chodzi o wydatki w tym dziale, to wydatki wojewodów w dziale – Oświata i wychowanie w 2024 r. zostały wykonane w wysokości 5 200 000 tys. zł i były wyższe w stosunku do roku ubiegłego o 93%. W 2024 r. w odróżnieniu od roku 2023 w dziale – Oświata i wychowanie wystąpiły wydatki z budżetu środków europejskich. Wyniosły one nieco ponad 197 tys. zł i dotyczyły jedynie województwa kujawsko-pomorskiego. Na koniec 2024 r. w omawianym dziale w budżetach wojewodów nie wystąpiły zobowiązania wymagalne.

Jeśli chodzi natomiast o nieprawidłowości, które stwierdzono w ramach kontroli budżetowych realizowanych w urzędach wojewódzkich w obszarze działu – Oświata i wychowanie, to była ona tylko jedna i dotyczyła nierzetelnych działań wojewody wielkopolskiego, który nie dokonał blokady niewykorzystanych środków pochodzących z rezerwy celowej w kwocie 2600 tys. zł, to jest środków przyznanych dla miasta Gniezna na podstawie decyzji ministra finansów z 6 listopada 2024 r. na realizację zadań bieżących związanych z usuwaniem skutków zdarzeń o charakterze klęski żywiołowej, to jest intensywnych opadów deszczu z gradem, które miały miejsce w maju 2024 r. Wojewoda takiej decyzji nie podjął, pomimo iż beneficjent środków już pismem z 12 listopada poinformował, iż nie przystąpi do podpisania umów o przyznaniu dotacji. Działanie takie nie sprzyja optymalnemu wykorzystaniu środków przez ministra finansów.

Natomiast jeżeli chodzi o dział 854 – Edukacyjna opieka wychowawcza, to zrealizowane dochody w wysokości 700 tys. zł i wydatki w wysokości 180 300 tys. zł stanowiły nieznaczny udział w dochodach i wydatkach ogółem wojewodów. Zarówno dochody, jak i wydatki nie były również przedmiotem szczegółowego badania przez Najwyższą Izbę Kontroli w ramach kontroli wykonania budżetu państwa w 2024 r. Zrealizowane w 2024 r. dochody były wyższe od zrealizowanych w roku ubiegłym o prawie 33%, natomiast poniesione wydatki budżetu państwa były niższe o prawie 12% od zrealizowanych w roku poprzednim.

Wydatki w dziale 854 przeznaczone zostały przede wszystkim na pomoc materialną dla uczniów o charakterze socjalnym i motywacyjnym, na kolonie i obozy oraz inne formy wypoczynku dzieci i młodzieży, a także szkolenia młodzieży. W dziale tym na koniec 2024 r. nie wystąpiły zobowiązania, w tym wymagalne. Najwyższa Izba Kontroli w ramach kontroli wykonania budżetu państwa w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim we Wrocławiu stwierdziła nierzetelne i niegospodarne działanie polegające na dokonaniu wypłaty ekwiwalentów pieniężnych za niewykorzystany urlop wypoczynkowy pracownikom urzędu bez uprzedniego skutecznego zobligowania tych osób do wykorzystania przysługujących im urlopów wypoczynkowych w okresie wypowiedzenia przed rozwiązaniem stosunku pracy. Nieprawidłowość ta wystąpiła w obrębie kilku działów, m.in. właśnie w ramach omawianego działu 854.

Natomiast, jeżeli chodzi o część budżetową 83 – Rezerwy celowe, to w zakresie poz. 11 rezerwa ta nie była objęta badaniem kontrolnym. Natomiast w przypadku rezerwy celowej w poz. 26 nie stwierdzono nieprawidłowości. Również w przypadku rezerwy celowej z poz. 52 – Zwiększenie dostępności wychowania przedszkolnego nieprawidłowości nie stwierdzono. Nie stwierdzono również nieprawidłowości w przypadku wykorzystania środków rezerwy celowej w poz. 26 – Rezerwa na zmiany systemowe i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania.

Natomiast podczas kontroli przeprowadzonej w Ministerstwie Finansów w 2024 r. pod tytułem „Opracowanie ustawy budżetowej na rok 2024” Najwyższa Izba Kontroli po raz kolejny zwracała uwagę na ogólny charakter tej rezerwy. Rezerwa z poz. 56 jest jedną z dużych rezerw o bardzo ogólnych tytułach, które w praktyce pozwalają na finansowanie niemal dowolnych zadań z zakresu działalności państwa. Można uznać, iż rezerwy te mają charakter zbliżony do rezerwy ogólnej, przy czym podstawowa różnica polega na tym, iż środkami tymi nie dysponuje Rada Ministrów, tylko minister finansów. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Bardzo dziękuję.

Teraz proszę panią posłankę Elżbietę Gapińską o przedstawienie koreferatu i wniosków do opinii Komisji.

Poseł Elżbieta Gapińska (KO):

Szanowni państwo, po tak szczegółowym przedstawieniu przez pana ministra Kiepurę oraz przez Najwyższą Izbę Kontroli nie będę powtarzała tych samych danych, bo to nie ma sensu. Chciałabym tylko zaapelować o to, żeby nasza Komisja przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w każdej z tych części, tzn. w części 82, 83 i 85.

Pragnę zwrócić uwagę tylko na jedną drobną rzecz, bo choćby przy tych drobnych zastrzeżeniach, które podał nam przed chwilą przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli, rozumiem, iż opinia Najwyższej Izby Kontroli jest pozytywna. Tak? Bo pan tego nie powiedział.

Pełniący obowiązki dyrektor departamentu NIK Sławomir Żyła:

Tak. Oczywiście, tak.

Poseł Elżbieta Gapińska (KO):

Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, zwracam tylko uwagę na taką rzecz, która jest w moim przekonaniu ogromnie ważna i myślę, iż zrobiła też wrażenie na wszystkich nauczycielach i pracownikach edukacji. Otóż 88 000 000 tys. zł wydano właśnie w tym dziale 82, 36,2% więcej niż w ubiegłym roku, to jest o 23 400 tys. zł. Gros tych środków zostało przekazane na podwyżki dla nauczycieli. Myślę, iż to jest to, z czego rząd koalicji 15 października jest bardzo dumny. Dbamy o edukację, polska edukacja jest dla nas ważna, ważna jest edukacja naszych dzieci. Chcę zwrócić państwu uwagę, iż zawsze w centrum każdych działań edukacyjnych powinno być dziecko, które jest podmiotem, a nie przedmiotem. W związku z tym jeszcze raz apeluję o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Bardzo dziękuję.

Szanowni państwo, otwieram dyskusję.

Bardzo proszę, pan poseł Tomaszewski.

Poseł Włodzimierz Tomaszewski (PiS):

Bardzo dziękuję.

Chciałbym uzupełnić informację, którą prezentował przedstawiciel ministerstwa, ponieważ w rzeczywistości projekt budżetu na 2024 r., który został skierowany do Sejmu jeszcze przez rząd Mateusza Morawieckiego, zakładał wzrost nakładów na część oświatową subwencji ogólnej o 12 000 000 tys. zł, czyli z 64 500 000 tys. zł, bo to jest wykonanie z 2023 r., na 76 600 000 tys. zł. Oczywiście państwo przy ostatecznym rozstrzyganiu kształtu tego budżetu już po wyborach dołożyli jeszcze 11 000 000 tys. zł, ale można powiedzieć, iż to jest wzrost, który jest dodatkiem do tego, co już zostało ustanowione w projekcie budżetu, przynajmniej wyznaczone w projekcie budżetu.

Wydatki oświatowe łączą się również z wydatkami o charakterze inwestycyjnym, które były zasilane z innych źródeł niż tylko subwencja. Dzisiaj mamy taką sytuację, kiedy państwo, prezentując te dane, w zasadzie nie pokazują, jak to się ma do wpływów z innych źródeł. choćby jeszcze dodatkowo dostrzegam, iż te informacje nie pokazują dostępności tych źródeł dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. W pierwszym rzędzie chcę zwrócić uwagę, iż nie mamy żadnych danych i, jak widać, nie przewiduje się chyba na żadnym etapie rozpatrywania tego sprawozdania budżetowego w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, jak zafunkcjonowała tzw. subwencja rozwojowa w tym kształcie, który został nadany w ubiegłym roku.

Z tych środków generalnie można było korzystać, żeby wzbogacać zadania oświatowe, chociaż ta subwencja w kształcie, który został nadany w styczniu ubiegłego roku, została pozbawiona motywu inwestycyjnego, ponieważ jej naliczanie było tylko w oparciu o wskaźnik ludnościowy i wskaźnik udziału w podatkach dochodowych. W związku z tym wiele gmin, zwłaszcza małych, zostało w efekcie pokrzywdzonych, jeżeli chodzi o ten podział.

Druga część tych środków, bardzo ważna, to jest kwota 10 000 000 tys. zł, które zostały podzielone pod koniec ubiegłego roku na poszczególne samorządy. Tutaj mamy dość dramatyczną sytuację, ponieważ 10% z tych 10 000 000 tys. zł przejęła Warszawa. Z tego, co wiem z danych statystycznych, Warszawa nie ma 10% ludności Polski, gdyby choćby liczyć wskaźnikiem ludnościowym, tylko niecałe 5%, w związku z czym pozostałe samorządy zostały dramatycznie pokrzywdzone. Mało tego, już nie chodzi mi o małe samorządy wiejskie czy też powiaty, ale mogę odnieść się również do innego miasta, bo jestem z Łodzi. O ile Warszawa dostała prawie 1 000 000 tys. zł, to Łódź z tych pieniędzy dostała 160 000 tys. zł, czyli, można powiedzieć, prawie jedną piątą. To jest nie tylko bardzo krzywdzące, ale także blokujące możliwości realizacji zadań przez samorządy.

Nie mówię już o kwestiach związanych z ograniczeniem tych środków z funduszy inwestycyjnych, one będą z pewnością się pojawiały, jeżeli chodzi w ogóle o realizację inwestycji przez samorządy, ale zakładam, iż jeszcze będziemy mogli o tym mówić na innych komisjach. Natomiast te dwa źródła, które wymieniłem, znikają, nie ma o nich nigdzie mowy, mają bardzo duże znaczenie dla tych samorządów, zwłaszcza jeżeli chodzi o realizację budżetu w 2024 r. Prosiłbym się odnieść, dlaczego tak wielkie nierówności były przyjęte w podziale tych pieniędzy. Jednocześnie, co istotne, jak to się będzie miało do przyszłości? Chociaż na ten temat z pewnością będziemy jeszcze w czwartek mówili, jeżeli chodzi o realizację nowej ustawy dla samorządów przyjętej 1 października ubiegłego roku. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Bardzo dziękuję.

Pani posłanka Szumilas, proszę bardzo.

Poseł Krystyna Szumilas (KO):

Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.

Jeżeli chodzi o subwencję oświatową w 2024 r., to ona wzrosła w stosunku do subwencji oświatowej w 2023 r. o 36,2% przy wzroście płac nauczycieli 30,33% i jest to rekordowy wzrost subwencji oświatowej – o 23 408 000 tys. zł. Jakkolwiek próbowalibyśmy na tę kwotę patrzeć, to takiego wzrostu subwencji oświatowej nie było. Mogę też powiedzieć, iż mieszkam na terenie powiatu, na którym są gminy wiejskie. Od wójtów przez cały ten czas teraz słyszałam o tym, iż po raz pierwszy ta subwencja oświatowa jest taka, iż nie muszą się martwić tak bardzo o to, w jaki sposób utrzymać szkoły mimo podwyżek, na które, jak państwo wiecie, samorządowcy zawsze narzekali, bo uważali, iż one są za mało skalkulowane.

Druga uwaga dotyczy tego, iż podział subwencji oświatowej jest dokonywany według algorytmu zależnego od liczby uczniów i nauczycieli. Są specjalne wagi w tym algorytmie dla gmin wiejskich. To też powoduje, iż gminy wiejskie dostają więcej po prostu na jednego ucznia.

Trzecia uwaga – subwencja oświatowa nigdy nie obejmowała inwestycji. W ramach rezerwy oświatowej gminy, które miały jakieś zdarzenia związane z kataklizmami, zalaniem szkoły, działo się coś bardzo złego… Wtedy wspólnie z zespołem samorządu terytorialnego Ministerstwo Edukacji Narodowej te środki dzieliło. Myślę, iż warto bardzo mocno podkreślić, iż subwencja oświatowa naprawdę w 2024 r. wzrosła najwięcej, co zasypało trochę dziurę, która powstała w wyniku Polskiego Ładu, kiedy samorządy zostały pozbawione dochodów własnych. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Bardzo dziękuję.

Pan poseł Tomaszewski. Bardzo krótko, panie pośle, bo zabierał pan już głos. Bardzo proszę.

Poseł Włodzimierz Tomaszewski (PiS):

Panie przewodniczący, proszę nie limitować, po to jest Komisja, żeby na Komisji debatować, a potem się okaże, iż na dyscyplinarnej też nie będzie możliwości.

Chcę pani posłance przypomnieć, iż w 2015 r. subwencja wynosiła 40 000 000 tys. zł. Mówię o subwencji oświatowej. W 2023 r. wynosiła 64 000 000 tys. zł i rząd Mateusza Morawieckiego zaproponował prawie 77 000 000 tys. zł w projekcie budżetu na rok 2024, czyli patrząc na tę drogę, to można powiedzieć, iż subwencja się podwoiła. Natomiast jest faktem, ale to jest grzech od początku lat 90., od wprowadzenia subwencji oświatowej, iż pieniędzy na inwestycje w subwencji nie było. Dlatego też te pieniądze inwestycyjne, które otrzymywały samorządy w tych programach inwestycyjnych, w tych funduszach, były bardzo dużym wsparciem.

Zostały one ograniczone, mało tego – jeszcze ograniczone w taki sposób, iż dzisiaj dochody, które w ostatnim roku były ustanowione… Subwencja rozwojowa była zniekształcona i dodatkowe pieniądze w ramach udziału w podatkach dochodowych od osób fizycznych oraz subwencja uzupełniająca preferowały tylko część samorządów, a reszta miała bardzo ograniczony dostęp do tych środków, czyli adekwatnie została pozbawiona środków inwestycyjnych. To jest bardzo istotny czynnik. Trzeba o tym pamiętać, a skutkować to będzie także już w 2025 r., ale o tym będziemy mówić przy okazji rozpatrywania tego punktu na czwartkowym posiedzeniu. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Dziękuję.

Nie widzę więcej głosów w dyskusji. Czy pan minister chce się odnieść? Bardzo proszę.

Sekretarz stanu w MEN Henryk Kiepura:

Bardzo krótko, bo część tego wystąpienia nie dotyczyła tematu dzisiejszego posiedzenia Komisji. Natomiast bardzo prosiłbym pana dyrektora Mirosława Stańczyka z Ministerstwa Finansów o odniesienie się do tematu podnoszonego przez pana posła.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Proszę bardzo, panie dyrektorze.

Zastępca dyrektora Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego Ministerstwa Finansów Mirosław Stańczyk:

Dzień dobry. Panie przewodniczący, szanowni państwo, Mirosław Stańczyk, Departament Finansów Samorządu Terytorialnego Ministerstwa Finansów.

Chciałbym pokrótce odnieść się do wypowiedzi pana posła Tomaszewskiego. Otóż rzeczywiście przedmiotem dzisiejszego posiedzenia jest część oświatowa subwencji ogólnej, natomiast pytania, wypowiedzi pana posła dotyczyły części rozwojowej subwencji ogólnej, która w 2024 r. została wypłacona po raz pierwszy. O przeznaczeniu części rozwojowej, tak samo jak i innych części, decydują same samorządy. W związku z tym mogły te środki przeznaczyć na takie cele, jakie były dla nich priorytetowe.

Było też pytanie dotyczące dodatkowych 10 000 000 tys. zł wypłaconych samorządom w drugiej połowie 2024 r. Warto zaznaczyć, iż gros tej kwoty – 8 200 000 tys. zł – to nie były wydatki budżetu państwa, tylko kwota, która została przekazana samorządom w formie udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast 1 800 000 tys. zł w formie uzupełnienia subwencji. Przy czym też nie były to środki jakoś nakierowane na zadania oświatowe. Zadania oświatowe nie były kryterium podziału tej kwoty. Kwota została podzielona zgodnie z algorytmem określonym w ustawie.

Co warto dodać i podkreślić – na sposób podziału tej kwoty zgodziły się samorządy, była pozytywna opinia strony samorządowej i ten sposób generalnie został dobrze przyjęty przez samorządy. Warto jeszcze dodać, iż na Komisji Finansów Publicznych, która odbywała się przed tym posiedzeniem, była omawiana ta kwestia, ponieważ dodatkowy dochód samorządów z tytułu udziału w PIT oczywiście pomniejszył dochody budżetu państwa i na wcześniejszym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych kwestia wpływów podatkowych była dyskutowana. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Bardzo dziękuję, panie dyrektorze.

Zamykam dyskusję.

Szanowni państwo, czy jest sprzeciw wobec wniosku pani posłanki Elżbiety Gapińskiej o pozytywne zaopiniowanie sprawozdania z wykonania budżetu w zakresie omawianych części? Nie widzę. W związku z tym stwierdzam, iż Komisje przyjęły ten wniosek.

Przystępujemy do wyboru posła referenta, który przedstawi opinię na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Zgłaszam kandydaturę pani przewodniczącej Krystyny Szumilas. Czy są inne kandydatury? Nie widzę.

Bardzo państwu dziękuję. Stwierdzam…

W jakiej sprawie, panie pośle?

Poseł Włodzimierz Tomaszewski (PiS):

Właśnie chciałbym spytać na końcu dzisiejszej Komisji, gdzie będziemy rozpatrywać kwestię dotyczącą tych dodatkowych źródeł finansowych, które powinny być także przeznaczane na inwestycje w oświacie. Nie mam takiego punktu i chciałbym się zorientować, gdzie Komisja może się nad tym pochylić. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Do kogo to jest pytanie?

Poseł Włodzimierz Tomaszewski (PiS):

Do pana przewodniczącego, ponieważ mamy…

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Nie mamy w porządku obrad dzisiejszych Komisji takiego punktu.

Poseł Włodzimierz Tomaszewski (PiS):

Może pan odpowiedzieć, w jakim porządku i w jakich obradach będziemy na ten temat debatować?

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Nie znam porządków obrad wszystkich komisji sejmowych, panie pośle.

Poseł Włodzimierz Tomaszewski (PiS):

Nie, nie. Mówię o Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, bo mówię o pieniądzach na inwestycje w oświacie prowadzone przez samorząd.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

To proszę przejrzeć porządki obrad Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Dzisiaj mamy jedną i jutro chyba cztery, jeżeli mnie pamięć nie myli.

Poseł Włodzimierz Tomaszewski (PiS):

Przejrzałem, ale tam właśnie nie ma kwestii dotyczącej środków subwencji, podziału tych środków w ramach dodatkowego udziału w podatku dochodowym, nie ma nigdzie, w żadnym porządku.

Przewodniczący poseł Michał Krawczyk (KO):

Bardzo dziękuję. Stwierdzam, iż Komisje przyjęły wniosek.

Porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję.