Komisja Spraw Zagranicznych /nr 81/ (08-10-2025)

Komisja Spraw Zagranicznych, obradująca pod przewodnictwem posła Pawła Kowala (KO), przewodniczącego Komisji, zrealizowała następujący porządek dzienny:

– zaopiniowanie kandydatury na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Chile.

W posiedzeniu udział wzięli: Władysław Teofil Bartoszewski sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych wraz ze współpracownikami, Michał Świetlik kandydat na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Chile oraz Marek Siwiec i Eliza Zeidler stali doradcy Komisji.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Marta Artymińska, Bartosz Bąk – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dzień dobry państwu. Witam panie i panów posłów.

Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych.

Potwierdzam kworum na podstawie wyłożonej listy.

Witam pana Władysława Teofila Bartoszewskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, wraz ze współpracownikami, a także kandydata na ambasadora oraz pozostałe osoby biorące udział w posiedzeniu.

Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia przewiduje zaopiniowanie kandydatury pana Michała Świetlika na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Chile. Informuję, iż Komisja Spraw Zagranicznych opiniuje kandydatów na ambasadorów na podstawie art. 39 ust. 2a ustawy o służbie zagranicznej. Nasze posiedzenie ma charakter jawny. Koncepcję sprawowania misji szefa placówki oraz życiorys zawodowy otrzymali państwo na poselskie skrzynki poczty elektronicznej oraz tablety. Zapytam jeszcze, czy są zgłoszenia do porządku obrad. Nie widzę. W związku z tym rozumiem, iż porządek obrad został zaakceptowany.

Ponieważ dostajemy dużo pytań na temat rezolucji czy uchwały w sprawie sytuacji w Strefie Gazy, informuję, iż w zgodzie ze wszystkimi wiceprzewodniczącymi przyjęliśmy założenie, iż zajmiemy się tym na następnym posiedzeniu Sejmu, ponieważ wpłynęły kolejne projekty. Potrzebujemy jeszcze dodatkowych ustaleń lub znalezienia takiego rozwiązania, żebyśmy od strony formalnej i merytorycznej mogli zbudować wokół tego jak najlepszy i najmądrzejszy kompromis. Skonsultowałem się i dostałem na to zgodę wszystkich wiceprzewodniczących. Gdyby ktoś pytał, informuję, iż podjęliśmy taką decyzję jako prezydium.

Teraz przystępujemy do wysłuchania kandydata. Zgodnie z naszą tradycją, która została przyjęta, Bogu dzięki, informuję, iż głosowanie będzie nie wcześniej niż o godzinie 9.45. Teraz proszę o zabranie głosu kandydata.

Kandydat na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Chile Michał Świetlik:

Dziękuję bardzo, szanowny panie przewodniczący.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Może to być równo o godzinie 9.45, jak mi się wydaje.

Proszę bardzo.

Kandydat na stanowisko ambasadora RP Michał Świetlik:

Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze, szanowni państwo, poproszono mnie o zwięzłość, tak iż naprawdę bardzo krótko. Potem bardzo chętnie odniosę się do ewentualnych państwa pytań, wątpliwości i postulatów.

Dwa główne priorytety, o ile chodzi o moją misję, o ile oczywiście państwo wyrażą na nią zgodę – punkt pierwszy to polityka i gospodarka, punkt drugi to szeroko rozumiana dyplomacja publiczna. Odnosząc się do punktu pierwszego, chciałbym tylko krótko zaznaczyć, iż tak naprawdę prawdziwa intensyfikacja rozwoju relacji polsko-chilijskich nastąpiła po roku 1989, mimo iż Polska i Chile nawiązały stosunki dyplomatyczne już 106 lat temu, a polscy imigranci przyczyniali się do rozwoju państwa chilijskiego w XIX w. Intensyfikacja toczyła się równolegle na poziomie politycznym, tzn. oba państwa po 1989 r. tak naprawdę równolegle przechodziły transformacją ustrojową, nawiązując kontakty na różnych poziomach, i na poziomie gospodarczym, szczególnie po wejściu, po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, kiedy zaczęliśmy korzystać z preferencyjnego reżimu celnego w ramach umowy stowarzyszeniowej między Unią Europejską a Chile.

Jeżeli chodzi o gospodarkę, to chciałbym tylko podkreślić trend. W zeszłej dekadzie wartość polskiego eksportu towarowego do Chile wzrosła trzykrotnie, w zeszłym roku osiągnęła już wartość 244 mln dol. Jest to oczywiście ułamek wartości polskiego handlu zagranicznego, natomiast trzeba wyraźnie zaznaczyć, iż tendencja jest rosnąca, saldo jest pozytywne, a ogólny obraz bardzo zachęcający. A zatem o ile chodzi o politykę i gospodarkę, pierwszy priorytet mojej misji, który tutaj trzeba podkreślić, to utrzymanie, po pierwsze, regularnych kontaktów politycznych w ramach infrastruktury traktatowej, którą posiadamy, i przyjętych zwyczajów, oczywiście także na poziomie parlamentarnym. o ile chodzi o gospodarkę, to przede wszystkim jest to monitorowanie warunków prowadzenia biznesu, wsparcie w kontaktach z władzami miejscowymi dla polskich przedsiębiorców i polskich inwestorów, w tym przede wszystkim dla największej inwestycji zagranicznej Polski, tzn. kopalni miedzi i molibdenu KGHM Sierra Gorda. We współpracy z zagranicznym biurem handlowym PAIH będziemy też starać się wspierać polskich przedsiębiorców w poszukiwaniu nisz na rynku chilijskim, ponieważ gospodarki są w zasadzie komplementarne.

Drugi priorytet to szeroko pojęta dyplomacja publiczna. Tutaj chciałbym wykorzystać przede wszystkim duży istniejący potencjał współpracy kulturalnej i naukowej, który powstał w ostatnich latach między naszymi krajami, oraz historyczne i obecne zaangażowanie środowisk polonijnych w życie publiczne do tego, żeby po pierwsze, promować Polskę, a po drugie, prezentować polski punkt widzenia na sprawy międzynarodowe. o ile chodzi o dyplomację kulturalną, projektem, który wydaje mi się najbardziej obiecującym, ale też trudnym i wymagającym, jest koncepcja, projekt utworzenia muzeum Ignacego Domeyki w Santiago. Jest to projekt, który uzyskał w tym roku po raz pierwszy dofinansowanie ze środków ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Jest to program „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” zarządzany przez instytut Polonika. Placówka ta będzie bardzo uważnie monitorować rozwój i postępy projektu oraz wspierać go tam, gdzie to będzie konieczne i możliwe.

Jeżeli chodzi o promocję kulturalną, to warto też wskazać, iż Ignacy Domeyko nie był jedynym Polakiem, który jest znany w historii Chile. Dlatego też szczególną uwagę chciałbym poświęcić promocji historii i osiągnięć innych polskich imigrantów, a jest dużo ciekawych postaci, jak też ochronie polskich miejsc pamięci, których może nie jest wiele, ale warto być może odnaleźć nowe i zachować te, które już są zidentyfikowane. W tej kwestii, o ile chodzi o historię polskiej imigracji i ochronę miejsc pamięci, a także nauczanie języka polskiego, liczę szczególnie na wsparcie chilijskich środowisk polonijnych.

Wreszcie kooperacja naukowa. Tutaj jest duży wkład polskich uczonych w międzynarodowe projekty badawcze prowadzone w Chile. Przede wszystkim dzieje się to w ramach polskiego i europejskiego obserwatorium astronomicznego oraz w obszarze badań antarktycznych. Warto wskazać na koniec, iż wszyscy troje polscy konsulowie honorowi w Chile wywodzą się ze środowisk akademickich. A więc tutaj ich wsparcie będzie kluczowe. Bardzo dziękuję za uwagę.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję. Pan poseł Jabłoński, pan poseł Fogiel, pan poseł Witek, pan poseł Dziedzic.

Poseł Paweł Jabłoński (PiS):

Bardzo dziękuję.

Pierwsze pytanie, które formalnie musi być tutaj zadane. I bardzo proszę, panie ministrze, o konkretną odpowiedź. Czy Ministerstwo Spraw Zagranicznych uzyskało wstępną zgodę prezydenta Karola Nawrockiego na nominację pana kandydata na funkcję ambasadora?

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Kolejny był pan poseł Fogiel, pan przewodniczący Fogiel. Proszę bardzo.

Poseł Radosław Fogiel (PiS):

Przyłączam się oczywiście do pytania zadanego przez pana posła Jabłońskiego.

Do kandydata mam prośbę. Czy mógłby pan nam nieco bardziej przybliżyć, jak wygląda dzisiaj kooperacja biznesowa, ekonomiczna, obecność polskich przedsiębiorstw, inwestycje w Chile? Sierra Gorda to akurat chyba jedyna rzecz, o której wszyscy mniej więcej wiedzą, ale czy są tam obecne inne polskie firmy? Jak to wygląda, jaki jest potencjał? Dziękuję.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Pan poseł.

Poseł Przemysław Witek (KO):

Przemysław Witek. Dziękuję, panie przewodniczący.

Ja się nie przyłączam do pytań moich kolegów z Prawa i Sprawiedliwości, posłów Jabłońskiego i Fogla.

Poseł Paweł Jabłoński (PiS):

Co szkodzi się przyłączyć?

Poseł Przemysław Witek (KO):

Jednak nie skorzystam.

Natomiast przede wszystkim jestem bardzo zbudowany tym, iż podkreślił pan aspekt gospodarczy, współpracy gospodarczej. Jak byśmy nie krytykowali Prawa i Sprawiedliwości, jak Prawo i Sprawiedliwość nas by nie krytykowało, Polska znalazła się faktycznie w dwudziestce najbardziej rozwijających się państw świata. I to jest nasza wielka szansa. Jest to pierwszy element.

Drugi dotyczy współpracy pomiędzy uczelniami. Zdaje się, iż prekursorem jest Akademia Górniczo-Hutnicza, która współpracuje z Uniwersytetem w Chile. Czy planuje pan ofensywę wsparcia dla uczelni i wymiany młodzieży? Mówimy o sprawach historycznych, to wspaniale, one zawsze są ważne, ale mnie jednak interesuje, czy nasze dzieciaki i nasza zdolna młodzież ma szansę wymiany gospodarczej i bycia naszymi ambasadorami tamże, w Ameryce Łacińskiej. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Pan przewodniczący Adam Dziedzic.

Poseł Adam Dziedzic (PSL-TD):

Dziękuję bardzo.

Mam pytanie następującej treści. Polska eksportuje towary do Chile. Czy widzi pan tu możliwość poszerzenia ekspansji gospodarczej? Szczególnie w kontekście tego, co dzisiaj widzimy na rynku produktów przetworzonych, spożywczych, nieprzetworzonych. To pierwszy temat. Druga kwestia dotyczy współpracy w zakresie energetyki i wymiany myśli technologicznych dotyczących szeroko rozumianej produkcji zielonej energii. Dziękuję.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Czy pan minister chciałby coś odpowiedzieć?

Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Władysław Teofil Bartoszewski:

Tak, oczywiście, na pytanie pana posła Jabłońskiego i pana posła Fogla. MSZ uzyskało wstępną akceptację kandydata na stanowisko ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Chile od pana prezydenta Andrzeja Dudy.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Już w następnej turze. Proszę bardzo kandydata o odpowiedzi. Jeszcze udzielę panu głosu, tylko iż za chwilę. Proszę bardzo.

Kandydat na stanowisko ambasadora RP Michał Świetlik:

Proszę państwa, bardzo krótko. o ile chodzi o współpracę biznesową, potencjał istnieje i rozwija się, tak jak mówiłem, dosyć szybko. Niektóre polskie firmy choćby otworzyły filie w Santiago. Są trzy takie firmy: dom maklerski, firma Orbitvu, Comarch. Tutaj widoczne jest istotne zainteresowanie. Myślę, iż z czasem będzie się ono zwiększać. Warto też podkreślić, iż warunki prowadzenia biznesu są bardzo korzystne ze względu na to, iż w tym roku weszła w życie zmodernizowana umowa ramowa. Jest to modernizacja umowy stowarzyszeniowej między Unią Europejską a Chile. Weszła tymczasowo w niektórych rozdziałach, jest w trakcie ratyfikacji, natomiast tworzy warunki, w których tak naprawdę 99% towarów jest zwolnione z jakichkolwiek opłat celnych. Jest to bardzo korzystne, chociaż trzeba także przyznać, iż Chile ma zawarte umowy o wolnym handlu z 30 partnerami, tak iż na tym rynku jest duża konkurencja. Firmy, o ile zdecydują się na to, żeby tam zaistnieć, będą musiały sprostać również temu. Natomiast potencjał jest oczywiście ogromny. Przeszkodą jest być może odległość. Transport kontenerowy na miejsce trwa 30–35 dni, ale to wszystko jest do ogarnięcia. Myślę, iż na polskim rynku są przedsiębiorcy, którzy spokojnie są w stanie temu sprostać.

Współpraca między uczelniami to temat bardzo mi bliski, dlatego iż sam byłem beneficjentem takiej umowy. Jako student dokładnie 20 lat temu skorzystałem ze stypendium w ramach umowy między Uniwersytetem Warszawskim a Uniwersytetem w Chile i spędziłem jeden semestr w Santiago. Na pewno będzie to temat, nad którym będziemy pracować. Poświęcę mu szczególną uwagę. Wiem też, iż KGHM w ramach Fundacji KGHM prowadzi różne działania, które mają zachęcić młodzież do zainteresowania się Polską i polskim dziedzictwem w Chile. Jakaś kooperacja na tym polu na pewno będzie się toczyć.

Poszerzenie ekspansji gospodarczej. Wiem, iż placówka i PAIH na miejscu są bardzo zaangażowane w to, żeby polskie przedsiębiorstwa miały możliwość uczestniczenia we wszystkich targach sektorowych, których jest bardzo wiele. Są one istotne nie tylko o ile chodzi o Chile, ale też cały region. Jesteśmy tam obecni. przez cały czas będziemy dbać o to, żeby polscy przedsiębiorcy mogli się tam zaprezentować, nawiązać kontakty, znaleźć być może jakieś nowe nisze rynkowe.

Energetyka, zielona energia, zielony wodór są to tematy bardzo bliskie chilijskiej administracji. Polacy mają tu doświadczenie. Są programy, które wspierają zagraniczną ekspansję takich firm. Będziemy to przez cały czas wspierać w ramach współpracy. Unia Europejska też ma narzędzia, które ewentualnie byłyby do wykorzystania. Oczywiście jest tu pole do popisu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Mamy jeszcze jedną serię pytań. Zgłosił się poseł Jabłoński. Proszę bardzo.

Poseł Paweł Jabłoński (PiS):

Bardzo dziękuję.

Panie ministrze, chciałbym zrozumieć postępowanie ministerstwa, dlatego iż z jakimś przedziwnym uporem państwo cały czas trwacie w mechanizmie, który jest totalnie dysfunkcyjny. Nie rozumiem, dlaczego nie zwróciliście się z zapytaniem do prezydenta Nawrockiego, który przecież wyraźnie wskazał, jakie są jego oczekiwania. Jego konstytucyjna prerogatywa jest taka, iż powołuje i odwołuje ambasadorów. o ile zwrócilibyście się z zapytaniem do prezydenta Nawrockiego, to myślę, iż byłaby spora szansa, żeby została udzielona zgoda. Brak takiego działania, próba wywierania presji na prezydenta poprzez stawianie go przed faktem dokonanym, iż oto kandydat zostanie przedstawiony przed Komisją Spraw Zagranicznych, przejdzie, oczywiście uzyska agrément – to mechanizm antypaństwowy. Mówię to w takim sensie, iż państwo funkcjonowało w pewnym konsensusie. Dzisiaj niestety znowu wracamy do tego, co działo się przez ostatnie miesiące, a co mieliśmy nadzieję, iż już się zakończy.

Bardzo tego żałuję, tym bardziej iż w ogóle w MSZ ostatnio dzieją się jakieś dziwne rzeczy. Nie wiem, czy państwo wiecie, ale dostałem, zresztą podpisaną przez pana ministra, odpowiedź na interpelację. Zapytałem, co się dzieje w Akademii Dyplomatycznej. Nie wiem, czy państwo wiecie, iż przez półtora roku Akademia Dyplomatyczna nie przeprowadziła żadnego naboru na aplikację dyplomatyczno-konsularną. Panie ministrze, wygląda to naprawdę fatalnie. Ja nie mogę z czystym sumieniem… Nie oceniając negatywnie samego kandydata, jego kwalifikacji – ale nie mogę z czystym sumieniem wziąć udziału w procedurze wywierania pozakonstytucyjnej presji na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Co wam szkodzi zwrócić się z takim pytaniem do urzędującego prezydenta? Naprawdę tego nie rozumiem.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu pana posła Szewińskiego.

Poseł Andrzej Szewiński (KO):

Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.

Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, mam pytanie – czy mógłby się pan podzielić z nami wiedzą, jak jest stanowisko rządu Chile, o ile chodzi o agresję Federacji Rosyjskiej w Ukrainie? Jakie jest podejście obywateli? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Może zacznijmy od kandydata. Proszę bardzo.

Kandydat na stanowisko ambasadora RP Michał Świetlik:

Dziękuję bardzo za to pytanie. Chile jest jednym z państw w regionie, który od początku i bardzo wyraźnie opowiada się przeciw, wyraża jasny sprzeciw wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę. Przekłada to na konkretne działania na forum międzynarodowym. o ile chodzi o społeczeństwo chilijskie, tutaj jest czynnik odległości. Wydaje się, iż większe emocje wzbudza kwestia Strefy Gazy, także ze względu na pochodzenie części Chilijczyków. Jest to konflikt, który społecznie wzbudza więcej emocji. Natomiast agresja rosyjska na Ukrainę jest znana, jest potępiana, nie ma tutaj pola popisu do dezinformacji, o ile chodzi o to, kto jest autorem tej agresji, a kto jest ofiarą.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Czy pan minister chciałby się odnieść?

Sekretarz stanu w MSZ Władysław Teofil Bartoszewski:

Panie pośle, nie będę tutaj wchodził w dyskusję na temat kwestii konstytucyjnych, gdyż oczywiście mamy odmienne podejście do tej sprawy, ale to nie ma nic do rzeczy. Natomiast jak powiedziałem, pan kandydat miał wstępną zgodę pana prezydenta Andrzeja Dudy pod koniec jego kadencji. Nie jest tak, iż nie było to konsultowane.

Jeżeli chodzi o Akademię Dyplomatyczną, to pan doskonale wie, iż akademia ogłosiła nabór na następnych kandydatów już po tym, jak dostał pan podpisaną odpowiedź na swoją interpelację.

Poseł Radosław Fogiel (PiS):

Warto składać interpelacje, panie ministrze.

Sekretarz stanu w MSZ Władysław Teofil Bartoszewski:

Było to tak szybko, iż wątpię, iż jedno z drugim miało coś wspólnego.

Natomiast co do prerogatyw pana prezydenta Nawrockiego i co do sposobu mianowania ambasadorów, jak pan doskonale wie, w najbliższym czasie odbędzie się spotkanie pana prezydenta z panem wicepremierem Radosławem Sikorskim, gdzie ta sprawa będzie omawiana. Mam nadzieję, iż znajdzie się jakieś rozsądne rozwiązanie.

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze jakieś głosy? o ile nie ma, proszę państwa, to teraz ogłoszę 15 minut przerwy. Proszę o wyłączenie transmisji.

[Po przerwie]

Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):

Proszę państwa, wznawiam posiedzenie.

Przystępujemy do zaopiniowania kandydatury w głosowaniu. Kandydat przedstawił swoje plany, odbyła się dyskusja. Proszę, żeby wszyscy skupili się, wzięli karty. Przystępujemy do głosowania.

Kto z pań i panów posłów jest za tym, żeby udzielić rekomendacji panu Michałowi Świetlikowi na stanowisko ambasadora RP w Republice Chile? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Czy mogę zamknąć głosowanie? Dziękuję. Zamykam głosowanie.

Proszę o ogłoszenie wyników. 17 głosów za, 10 głosów przeciw, nikt się nie wstrzymał. W związku z tym kandydatura jest pozytywnie zaopiniowana.

Proszę o poproszenie kandydata. Proszę państwa, wreszcie dopięliśmy swego. Kandydat jest pozytywnie zaopiniowany. Gratulujemy. Proszę nie zapominać o Sejmie. Jest to głownia laski marszałka Trąmpczyńskiego. Mam nadzieję, iż będzie ona już stałym prezentem od Sejmu, żeby przypominała wam na biurku, iż wasza siła pochodzi także od parlamentu. Zapraszam. Proszę o pogratulowanie kandydatowi.

Zamykam posiedzenie.