8 godzin temu
Nowelizacja ustawy wprowadzi obowiązkowe logowanie i identyfikację użytkowników, by chronić wrażliwe informacje z ksiąg wieczystych przed kradzieżą. Miliony Polaków mogą zyskać większą prywatność, ale proces sprawdzania nieruchomości stanie się bardziej skomplikowany.
Kontrowersje wokół obecnego systemu narastają, bo dane osobowe jak PESEL czy informacje na temat zadłużenia są dostępne anonimowo dla wszystkich znającego numer księgi. To umożliwia nadużycia. Rząd reaguje na działalność nieetycznych portali, które kopiują i sprzedają te dane.
Dlaczego dane są zagrożone
Księgi wieczyste pełnią istotną role w obrocie nieruchomościami. Zawierają imiona, nazwiska, adresy, numery PESEL oraz szczegóły stosunków rodzinnych i majątkowych. Aktualny system pozwala na anonimowy dostęp, co prowadzi do kradzieży danych, handlu informacjami i ułatwia działania firm windykacyjnych. Wystarczy znać numery ksiąg, które są sprzedawane przez prywatne strony. Uzasadnienie nowelizacji podkreśla, iż udostępnianie numerów ksiąg to przetwarzanie danych osobowych, co powinno być możliwe tylko w ściśle określonych przypadkach.
Prywatne serwisy, często zarejestrowane poza UE, masowo kopiują dane z rejestrów i oferują je odpłatnie. Kupują je deweloperzy, windykatorzy oraz osoby prywatne, co umożliwia agresywny marketing czy oszustwa. Projekt ustawy nazywa to czynem zabronionym, polegającym na bezprawnym przetwarzaniu danych. Szokujący proceder kopiowania i sprzedawania danych z ksiąg rozwijał się przez lata, w cieniu w tej chwili obowiązującego prawa.
Elektroniczne Księgi Wieczyste – Wyszukiwanie Księgi Wieczystej / foto. wł.Obowiązkowe uwierzytelnianie i kontrola organów
Nowy system ma wymagać uwierzytelnienia poprzez Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej. Użytkownicy potwierdzą tożsamość elektronicznie (np. Profilem Zaufanym) przed przeglądaniem ksiąg. To pozwoli na rejestrowanie każdego dostępu i przekazywanie danych o podejrzanej aktywności organom ścigania.
Minister zyska uprawnienia do gromadzenia informacji o użytkownikach sprawdzających rejestry. Zmiany w art. 36[4] ust. 5 ustawy odwrócą model od anonimowości do pełnej identyfikacji – dostęp do informacji możliwy będzie po wykazaniu tożsamości. Dane o przeglądaniu będą dostępne dla sądów, prokuratury i policji w razie podejrzeń nadużyć.
Kiedy spodziewać się zmian?
Projekt UD310, autorstwa sekretarza stanu Arkadiusza Myrchy, trafi do Rady Ministrów w IV kwartale 2025 roku. Przepisy mogą zacząć obowiązywać już w 2026 roku i obejmą wszystkich – osoby prywatne oraz firmy.
Właściciele nieruchomości zyskają ochronę przed handlem danymi, co zwiększy ich bezpieczeństwo. Poszukujący mieszkań napotkają bariery, bo sprawdzanie ksiąg będzie wymagało logowania, podobnego do bankowości elektronicznej. To może spowolnić transakcje, ale podniesie standardy prywatności.
