Podkomisja stała do spraw udziału i roli społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze sprawiedliwości oraz społecznej kontroli prokuratury /nr 3/ (24-07-2025)

Podkomisja stała do spraw udziału i roli społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze sprawiedliwości oraz społecznej kontroli prokuratury, obradująca pod przewodnictwem posła Mirosława Adama Orlińskiego (PSL-TD), zrealizowała następujący porządek dzienny:

– dyskusja na temat roli społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze sprawiedliwości – nowe wyzwania.

W posiedzeniu udział wzięli: Łukasz Jachimowicz dyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

W posiedzeniu udział wziął pracownik Kancelarii Sejmu: Daniel Kędzierski – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych.

Przewodniczący poseł Mirosław Adam Orliński (PSL-TD):

Szanowni Państwo, witam wszystkich bardzo serdecznie na kolejnym posiedzeniu podkomisji stałej do spraw udziału i roli społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze sprawiedliwości oraz społecznej kontroli prokuratury. Witam kolegów posłów. Witam pana dyrektora Łukasza Jachimowicza, dyrektora Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Bardzo miło, iż pan dyrektor jest tutaj z nami.

Szanowni państwo, tak jak wiecie, na ostatnim posiedzeniu przyjęliśmy plany pracy i rzeczywiście po tym burzliwym okresie wyborów prezydenckich, tych różnych wydarzeń, teraz także po rekonstrukcji z rządu, gdzie będzie nowy minister sprawiedliwości, tak naprawdę najwyższy czas trochę ruszyć z rozwiązywaniem tych problemów, które legły u podnóża powołania naszej podkomisji, które także w takim aspekcie społecznym wydają się bardzo potrzebne i zasadne.

Wszyscy wiemy, słyszymy to, iż wymiar sprawiedliwości wymaga pewnego ulepszenia lub naprawy. To są postulaty, które słyszymy na spotkaniach z wyborcami, na różnego rodzaju forach i konferencjach, także jako prawnicy. Rzeczywiście ta rola społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze sprawiedliwości i te nowe wyzwania, które tutaj zaproponowaliśmy w ramach naszego dzisiejszego spotkania, uważam, iż temat niezwykle interesujący i spróbowalibyśmy dzisiaj chwilkę o tym porozmawiać. Przede wszystkim chciałbym spojrzeć na ten aspekt, poprosić państwa o taką akceptację, iż mówiąc o społeczeństwie obywatelskim o tej kontroli społecznej, także wymiaru sprawiedliwości, w tych wszystkich odczuciach społecznych, prócz różnego rodzaju raportów, analiz, które otrzymujemy jako członkowie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, pewnej transparentności, przejrzystości, chciałbym, abyśmy skupili się na, w mojej ocenie niezwykle ważnej, roli ławników jako udział obywateli w procesach stricte decyzyjnych, rzeczywiście jako przedstawiciele społeczeństwa, gdzie my ich bardzo mocno doceniamy. Oni uczestniczą w tym procesie sądowym, dokładając bardzo istotny aspekt społeczny w stronę orzecznictwa i działalności wymiaru sprawiedliwości.

Chciałbym zaproponować, o ile państwo wyrazicie akceptację, to właśnie na wrzesień, na to posiedzenie Sejmu, które będzie koło 10 września, żeby zorganizować w ramach naszej podkomisji spotkanie, iż byliby przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości, już pod nowym kierownictwem i być może w nowym składzie, zaprosilibyśmy tutaj też jak najbardziej pana dyrektora z kancelarii pana premiera i wszyscy byśmy porozmawiali właśnie o roli ławników w tym procesie. O ich funkcji i jej kształtowaniu. Myślę, iż spróbowalibyśmy skonsultować to z ministerstwem i przedstawić taki praktyczny aspekt funkcjonowania ławników, i ich rolę w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości i taki jej, jak już powiedziałem, aspekt społeczny.

Otwieram dyskusję. Czy ktoś z kolegów posłów chciałby coś dodać? Czy idziemy w tym kierunku? Bardzo proszę, pan poseł Paweł Szrot.

Poseł Paweł Szrot (PiS):

Nie mając nic przeciwko dyskusji na temat udziału ławników w procesie stanowienia sprawiedliwości chciałem zwrócić uwagę na funkcjonujące już w obiegu legislacyjnym projekty dotyczące na przykład sędziów pokoju, z którymi to projektami i koncepcjami, choćby jeżeli się nie zgadzamy, ja się osobiście podpisuję pod nimi obiema rękoma, bo z pewnością zasługują na poważną dyskusję.

Przewodniczący poseł Mirosław Adam Orliński (PSL-TD):

Dobrze, bardzo dziękuję. Myślę, iż resztę uwzględnimy, czyli mielibyśmy ławników, a następnie te projekty związane z sędziami pokoju. Czy pan poseł Pyrzyk?

Poseł Michał Pyrzyk (PSL-TD):

Ja myślę, iż to jest bardzo dobry kierunek, żeby na posiedzeniu podkomisji pojawił się pan minister albo osoba przez niego upoważniona i razem z nami omówiła te kwestie, o których mówił pan przewodniczący i pan poseł Szrot. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący poseł Mirosław Adam Orliński (PSL-TD):

Bardzo dziękuję za te głosy w dyskusji. Myślę, iż rzeczywiście, o ile zaczęlibyśmy prace i tak naprawdę ruszymy w takim dobrym tempie, to także z nowym ministrem sprawiedliwości będziemy mogli próbować szukać jakichś pozytywnych rozwiązań. Tym bardziej, jak mówiłem, iż mieliśmy wybory prezydenckie, więc też będzie to nowe otwarcie. 6 sierpnia mamy zaprzysiężenie pana prezydenta, więc sytuacja się zmienia i dobrze, iż w tym czasie, w tym okresie, będziemy próbowali się odnaleźć i funkcjonować.

Czy są jeszcze jakieś pytania i uwagi? o ile nie, to uważam, iż możemy zamknąć dyskusję. Czy jakieś dodatkowe wolne wnioski? Nie widzę.

Szanowni Państwo, uważam, iż wyczerpaliśmy dzisiaj porządek dzienny. Na wrzesień planujemy kolejne spotkanie. Najpierw będziemy rozmawiać odnośnie ławników, a następnie to, co mówił kolega, poseł Szrot, o sędziach pokoju. Bardzo dziękuję, zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję państwu za udział w naszym posiedzeniu.