Zmiany w prawie spadkowym mają jeden wspólny cel: dostosować przepisy do współczesnych realiów życia rodzinnego.
Nowe zasady dziedziczenia przez partnerów to przede wszystkim ograniczenia w dostępie do zachowku, które budzą największe emocje.
Co się zmienia w prawie spadkowym w 2025? Oto najważniejsze zmiany:
1. Większy udział małżonka
Małżonek zmarłego otrzyma większą część spadku (nie mniejszą niż 25 procent), choćby kosztem dzieci – ma to zabezpieczyć sytuację życiową wdowców i wdów pozostających w mieszkaniu czy domu po zmarłym.
2. Ograniczenie prawa do zachowku
Prawo mówi o sytuacjach, w których uprawniony może zostać pozbawiony prawa do zachowku. Wydziedziczenie może nastąpić w konkretnych sytuacjach.
– Musi ono jednak być wyraźnie wskazane w testamencie i oparte na określonych przesłankach, takich jak popełnienie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy lub jego najbliższym, uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy, czy uporczywe postępowanie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy – tłumaczy adwokat Paulina Iwanowicz w rozmowie z Inforem.
3. Nowy sposób wyliczania zachowku
Nowe przepisy obejmują również sposób wyliczania zachowku. Do masy spadkowej wlicza się w tej chwili tzw. fundusz założycielski fundacji rodzinnej, o ile nie został on uwzględniony w testamencie. Fundusz utworzony ponad 10 lat przed otwarciem spadku jest wyjątkiem od tej zasady.
Zmiany w dziedziczeniu w prawie spadkowym zmniejszają liczbę osób mających prawo do zachowku. Według informacji serwisu Infor bliscy krewni mogą zostać wykluczeni, o ile ich nazwiska nie zostaną wymienione w testamencie.
Nowe przepisy wprowadzają więc znaczące ograniczenia. jeżeli bliskie osoby nie zostały wymienione w ostatniej woli spadkodawcy, mogą stracić przysługujący im majątek.
Uproszczona też została procedura wydziedziczenia, co może prowadzić do utraty przez takie osoby prawa do zachowku.
Zachowek – koniec gwarancji dziedziczenia?
Wartość zachowku to połowa prawa spadkowego, a w pewnych sytuacjach, takie jak małoletniość czy trwała niezdolność do pracy, choćby dwie trzecie – tłumaczyła adwokat Paulina Iwanowicz w rozmowie z serwisem Infor.
Zachowek jest instytucją, która chroni dzieci, wnuki czy małżonka przed całkowitym pominięciem w testamencie.