4 dni temu
Już od 1 lipca 2026 roku w życie wejdą nowe przepisy Unii Europejskiej, które znacząco zmienią zasady prowadzenia działalności transportowej w sektorze lekkich pojazdów dostawczych, powszechnie zwanych busami, o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) powyżej 2,5 tony do 3,5 tony (lub zestawów pojazdów, gdzie łączna DMC przekracza 2,5 tony). Jest to element tzw. „Pakietu Mobilności”.
Kogo obejmie nowy obowiązek?
Tachografy będą wymagane w pojazdach do 3,5 tony wykonujących międzynarodowy transport zarobkowy oraz kabotaż (przewóz ładunków lub pasażerów w granicach jednego kraju przez przewoźnika zarejestrowanego w innym państwie). Obowiązek ten nie dotyczy ruchu krajowego, chyba iż pojazd przekracza granicę w ramach przewozu.
Przepisy nie będą dotyczyć przewozów krajowych oraz przewozów na potrzeby własne, jeżeli DMC zestawu nie przekracza 3,5 tony.
Zmiana ta jest kluczowym elementem implementacji „Pakietu Mobilności” – obszernego zbioru regulacji Unii Europejskiej, który od lat dąży do ujednolicenia warunków pracy oraz walki z nieuczciwą konkurencją w europejskim transporcie drogowym. Dotychczas pojazdy dostawcze o DMC do 3,5 tony były w dużej mierze wyłączone z reżimu przepisów socjalnych, co prowadziło do nadużyć, wydłużania czasu pracy kierowców i w efekcie do zachwiania równowagi konkurencyjnej wobec firm operujących ciężkimi pojazdami.
Przepisy te wynikają bezpośrednio ze zmian w Rozporządzeniu (WE) nr 561/2006, wprowadzonych Rozporządzeniem (UE) 2020/1054. Oznaczają one konieczność instalacji inteligentnych tachografów II generacji (G2V2) – najbardziej zaawansowanych urządzeń rejestrujących – w pojazdach dotychczas zwolnionych z tej regulacji. W praktyce oznacza to, iż przewoźnicy operujący busami w ruchu międzynarodowym (lub kabotażowym) będą musieli przestrzegać identycznych, restrykcyjnych norm dotyczących czasu jazdy, przerw i odpoczynków kierowców, jakie obowiązują w transporcie ciężarowym. Obejmuje to m.in. limity dziennego (9/10h) i tygodniowego (56h) czasu prowadzenia pojazdu, obowiązkowe przerwy (45 minut po 4,5 godziny jazdy) oraz regularne i skrócone odpoczynki dobowe i tygodniowe.
Konsekwencje dla przedsiębiorców i konieczność przygotowania
Wprowadzenie tachografów G2V2 wymusza na przedsiębiorcach transportowych gruntowną reorganizację operacyjną, kadrową i administracyjną. To nie tylko wymiana sprzętu, ale cała zmiana filozofii zarządzania flotą i personelem.
Po pierwsze, konieczny jest montaż certyfikowanych urządzeń (inteligentnych tachografów drugiej generacji) w pojazdach, które mają być wykorzystywane w transporcie międzynarodowym. Równolegle, wszyscy kierowcy muszą uzyskać indywidualne karty kierowcy, a firma – kartę przedsiębiorstwa, służącą do bezpiecznego pobierania i archiwizacji danych.
Po drugie, następuje konieczność pełnego dostosowania się do restrykcyjnych norm czasu pracy i odpoczynków. Dane z tachografu są podstawowym dowodem w kontrolach drogowych i firmowych. Właściciele firm muszą nie tylko przeszkolić kierowców w zakresie obsługi tachografu i przestrzegania limitów, ale także wdrożyć systemy zarządzania czasem pracy (EŚCP).
Po trzecie, najważniejsze staje się zapewnienie zgodności z wymogami administracyjnymi:
- Pobieranie i Archiwizacja Danych: Bezwzględne przestrzeganie obowiązków regularnego (co 90 dni z tachografu i co 28 dni z karty kierowcy) i bezpiecznego archiwizowania danych przez okres co najmniej roku.
- Licencja Wspólnotowa: Przypominamy, iż bus (2,5-3,5 t) wykonujący przewozy międzynarodowe musi już posiadać licencję wspólnotową, co wiąże się z koniecznością spełnienia wymagań zdolności finansowej oraz kompetencji zawodowych.
Wysokie kary za zaniedbania
Najważniejszą konsekwencją braku zastosowania się do powyższych zmian są surowe sankcje finansowe. Naruszenia w zakresie stosowania tachografów i przepisów socjalnych (np. nieprzestrzeganie przerw, brak archiwizacji) są obłożone bardzo wysokimi karami administracyjnymi, nakładanymi zarówno przez Inspekcję Transportu Drogowego (ITD) w Polsce, jak i przez zagraniczne służby kontrolne. Kary te, sięgające choćby kilku tysięcy euro za jedno naruszenie, kumulują się i mogą w krótkim czasie osiągnąć poziom zagrażający stabilności finansowej firmy. Z tej przyczyny wczesna interwencja i audyt prawny są jedyną skuteczną metodą prewencji.
Podsumowanie
W polskim transporcie nastąpi rewolucja: busy o DMC od 2,5 do 3,5 tony, wykorzystywane w transporcie międzynarodowym i kabotażowym, muszą zostać wyposażone w inteligentne tachografy II generacji (G2V2). Jest to najważniejszy wymóg „Pakietu Mobilności”, który kończy wyjątki dla lekkiego transportu i wprowadza obowiązek przestrzegania pełnych, restrykcyjnych norm czasu pracy i odpoczynków kierowców, analogicznie jak w przypadku ciężarówek. Przedsiębiorcy muszą niezwłocznie rozpocząć przygotowania, w tym montaż urządzeń i dostosowanie procedur archiwizacji danych, aby uniknąć surowych kar finansowych grożących za brak zgodności z nowymi przepisami unijnymi.
Artykuł autorstwa: r. pr. Szymon Łabędzki
W razie pytań, a także pomysłów tematów na kolejne wydania Newsletter’a zapraszamy do kontaktu:
