1 tydzień temu
Wraz z Krajowym Planem Odbudowy i innymi źródłami finansowania z UE do polskich szpitali wkroczyła zasada DNSH, czyli „Do No Significant Harm”, czyli „nie czyń poważnej szkody” środowisku. W nowej rzeczywistości unijnych funduszy podmioty medyczne mogą się narazić na ryzyko, jeżeli nie będą weryfikować swoich dostawców, sposobu pakowania czy metody transportu.
W trosce o unikanie ryzyka przy wykorzystywaniu unijnych funduszu przez placówki medyczne Izba POLMED przygotowała praktyczny poradnik, który pokazuje, jak odpowiedzialnie i zgodnie z prawem prowadzić zrównoważone zakupy sprzętu medycznego.
Zasada DNSH – to w tej chwili filar zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej. Wszystkie inwestycje finansowane z UE muszą nie szkodzić środowisku w żadnym z sześciu kluczowych obszarów: od łagodzenia zmian klimatu, przez ochronę zasobów wodnych, po gospodarkę cyrkularną. Ich ocena w praktyce jest bardzo skomplikowana. Dla mniej świadomych czy mniej uważnych może ściągnąć ryzyko i kłopoty przy pozyskiwaniu oraz rozliczaniu funduszy. “Zasada DNSH jest bardzo ważna, ale w przypadku ochrony zdrowia wymaga szczególnej ostrożności i wiedzy. Nie chodzi o to, by kupować najtańszy „zielony” sprzęt, tylko by sensownie połączyć wymogi środowiskowe z bezpieczeństwem pacjentów i jakością leczenia” – tłumaczy Arkadiusz Grądkowski, prezes Izby POLMED.
Absurdy w przetargach
Poradnik Izby POLMED, wydany pod patronatem Konfederacji Lewiatan, kompleksowo pokazuje, jak w praktyce stosować kryteria ESG i DNSH w zamówieniach publicznych na wyroby medyczne. Zawiera:
- przykłady dobrze skonstruowanych kryteriów środowiskowych (np. długość życia produktu, możliwość naprawy, dostępność części zamiennych),
- ostrzeżenia przed typowymi błędami (np. wymaganie etykiet Eco-label, które… nie dotyczą wyrobów medycznych),
- analizę prawnych uwarunkowań wynikających z KPO, taksonomii unijnej i przyszłych obowiązków raportowania ESG (CSRD).
“W ostatnich miesiącach mieliśmy do czynienia z przetargami, w których szpitale żądały np. transportu urządzeń wyłącznie samochodami elektrycznymi. W przypadku wielkogabarytowego sprzętu to fikcja. Takie kryteria nie tylko wykluczają realnych dostawców, ale też narażają placówki na unieważnienie przetargu” – podkreśla Arkadiusz Grądkowski.
Ważne jest, by nie mylić „zielonych” zakupów z tzw. greenwashingiem – czyli tylko udawaniem troski o środowisko. Poradnik Izby POLMED stawia na konkret: certyfikaty zgodne z międzynarodowymi normami, zasady oparte na danych i dowodach, podejście systemowe. W jednym z przykładów pozytywnych kryteriów wykonawca musi zapewnić szkolenie personelu szpitala z ekologicznego korzystania ze sprzętu – co realnie wpływa na zmniejszenie zużycia energii, wody i generowanie odpadów. “Zrównoważony przetarg – to nie przetarg z „ekologicznie brzmiącymi” hasłami, tylko przetarg mądrze skonstruowany, zgodny z prawem, realistyczny i nastawiony na efekt” – mówi autor poradnika, adwokat Oskar Luty.
W 2025 roku na duże placówki medyczne zostaną nałożone kolejne obowiązki związane z raportowaniem ESG. Bez dobrej dokumentacji i jasnych procedur spełnienia zasady DNSH wiele szpitali może mieć problem z dostępem do finansowania. W odpowiedzi na te zagrożenia, POLMED zachęca do skorzystania z przygotowanego poradnika. Jego pełna wersja dostępna jest na internetowej stronie izby: https://polmed.org.pl/pobierz-poradnik-zrownowazone-przetargi-na-wyroby-medyczne-i-ivd/
