Cofnięcie skargi kasacyjnej i jego konsekwencje procesowe

Na gruncie rozpatrywanej sprawy NSA wypowiedział się na temat instytucji cofnięcia skargi (tu: kasacyjnej). Wobec jasnej i jednoznacznej treści art. 60 PostAdmU odnoszącego się do tego zagadnienia, istnienie uprawnienia do cofnięcia zarówno skargi, jak i skargi kasacyjnej nie budzi wątpliwości także w doktrynie i orzecznictwie. Innymi słowy skarżący może rozporządzać skargą także już po jej wniesieniu do sądu (czynność dyspozycyjna skarżącego). Niewątpliwe są również skutki prawno-procesowe skutecznego skorzystania z przedmiotowej możliwości. Zgodnie bowiem z art. 60 PostAdmU skarżący może cofnąć skargę i wiąże to sąd. Przepis ten na podstawie art. 193 PostAdmU znajduje odpowiednie zastosowanie w postępowaniu kasacyjnym. Zgodnie z art. 161 § 1 pkt 1 PostAdmU w zw. z art. 193 PostAdmU efektem skutecznego cofnięcia skargi kasacyjnej jest umorzenie postępowania kasacyjnego (wyrok NSA z 16.1.2025 r., II FSK 661/22, Legalis). W praktyce, jak wskazuje się w doktrynie, cofnięcie skargi sprowadza się do rezygnacji przez skarżącego z dochodzenia na drodze sądowej ochrony sfery jego praw i interesów, a tym samym do rezygnacji z kontynuowania postępowania sądowoadministracyjnego i realizacji uprawnień wynikających z zasady prawa do sądu. W ślad za doktryną i orzecznictwem należy zwrócić uwagę na ramy czasowe, w których skarżący może skorzystać z przysługującego mu uprawnienia. Skarżący jest bowiem uprawniony do skorzystania z instytucji cofnięcia skargi od chwili wpływu skargi do organu administracji publicznej, którego działanie lub zaniechanie jest przedmiotem skargi, do chwili wydania wyroku przez WSA (postanowienie WSA w Warszawie z 13.9.2004 r., III SA 2058/03, Legalis).

W tym kontekście należy wskazać, iż ustawodawca przewidział nie tylko przedmiotowe uprawnienie i skutki skorzystania z niego, ale także przesłanki negatywne. Stosownie bowiem do art. 60 zd. 3 PostAdmU sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli: 1) zmierza ono do obejścia prawa lub 2) spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. Tym samym ustawodawca wskazuje 2 przesłanki, których stwierdzenie przez sąd spowoduje uznanie cofnięcia skargi za niedopuszczalne. Przesłanki te mają charakter rozłączny, o czym świadczy użycie spójnika „lub”. W praktyce oznacza to, iż wystarczy stwierdzenie wystąpienia tylko jednej z nich, by cofnięcie skargi potraktować jako niedopuszczalne. Jednocześnie należy też zaakcentować, iż możliwość cofnięcia dotyczy jedynie takiej skargi, która wszczęła postępowanie sądowoadministracyjne, tj.: 1) jest dopuszczalna i 2) nie zawiera braków uniemożliwiających nadanie jej dalszego biegu (postanowienie WSA w Opolu z 8.4.2013 r., I SA/Op 155/13, Legalis).

Istotna jest również treść oświadczenia strony w przedmiocie cofnięcia skargi. Może dojść do złożenia go zarówno ustnie (do protokołu, np. rozprawy), jak i pisemnie. Niemniej jednak – jak wskazuje się w orzecznictwie – jego treść nie powinna nasuwać wątpliwości ani zastrzeżeń w kontekście woli skarżącego skutecznego cofnięcia skargi wraz ze wszystkimi konsekwencjami tej czynności (wyrok WSA we Wrocławiu z 6.6.2024 r., II SAB/Wr 98/24, Legalis). Oświadczenie to powinno być jasne co do faktycznych intencji skarżącego oraz zamierzonych skutków faktycznych i prawnych, jakie planuje wywołać, składając przedmiotowe oświadczenie woli. Co więcej, oświadczenie skarżącego powinno być skierowane bezpośrednio do sądu, aby możliwe było dokonanie oceny tegoż oświadczenia pod kątem jego skuteczności procesowej, a więc czy zawarte w art. 60 PostAdmU dyspozycje zostały spełnione (postanowienie NSA z 5.8.2005 r., II OSK 167/05, Legalis). Takich wątpliwości nie miał NSA na gruncie rozpatrywanej sprawy, w której pismo złożone przez pełnomocnika Dyrektora IAS we Wrocławiu było jasne i jednoznaczne w swej treści.

Na marginesie, mając na uwadze ww. zasadę rozporządzalności skargą przez skarżącego, należy – za dotychczasowym orzecznictwem sądowoadministracyjnym – wskazać, iż skarżący może – w określonych ramach czasowych – wielokrotnie zmieniać zdanie w przedmiocie wniesienia lub nie skargi. o ile bowiem po cofnięciu skargi, ale jeszcze przed wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania przez sąd, skarżący zmieni zdanie i cofnie swoje wcześniejsze oświadczenie (tj. oświadczenie o cofnięciu skargi), należy tę czynność uznać za prawnie dopuszczalną. Momentem granicznym jest w tym przypadku wydanie orzeczenia przez sąd co do skargi (wyrok NSA z 19.4.2010 r., I OSK 50/10, Legalis).

Postanowienie NSA z 1.7.2025 r., III FSK 290/23, Legalis