22 godzin temu
Osoby fizyczne, o ile mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). o ile więc osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w Polsce, to podlega tutaj opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na to, gdzie te dochody uzyskiwała. W swoim zeznaniu rocznym powinna wykazać zarówno dochody uzyskane w Polsce, jak i te uzyskane w innych państwach
Osoby fizyczne, o ile nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium RP (art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Zgodnie z tym przepisem cudzoziemiec będzie podlegał w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o ile w Polsce posiada ośrodek interesów życiowych lub przebywa na terenie naszego kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Spójnik „lub” między tymi warunkami oznacza, iż wystarczy spełnienie jednego z nich, by zostać uznanym za osobę mieszkającą w Polsce.
Ośrodkiem interesów życiowych będzie Polska, jeżeli przede wszystkim osoba mieszka wraz z rodziną (małżonek, dzieci) w Polsce. Gdyby miejsce zamieszkania najbliższej rodziny nie było kryterium rozstrzygającym (bo np. osoba jest stanu wolnego), wówczas bierze się pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego osoba zarządza swoim majątkiem. Drugi z warunków zawartych w przepisie stanowi, iż osoba ma miejsce zamieszkania w Polsce, o ile przebywa na terenie kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Warto zwrócić uwagę, iż nie musi to być pobyt nieprzerwany. Aby ustalić, czy podatnik posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, należy zliczyć dni, w których przebywał na terenie kraju.
W przypadku gdy osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu krajach (w myśl przepisów podatkowych tych krajów), mamy do czynienia z tak zwanym konfliktem rezydencji, który należy rozstrzygnąć zgodnie z zapisami stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Niedopuszczalne byłoby przyjęcie, iż osoba za ten sam okres może być uważana za rezydenta obu państw – prowadziłoby to bowiem do sytuacji, iż jedno i drugie państwo miałoby prawo opodatkować tę osobę od całości dochodów, czego efektem byłoby jej podwójne opodatkowanie. Tak więc w razie konfliktu rezydencji należy rozstrzygnąć ten konflikt na podstawie adekwatnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Zgodnie z umowami podatnik może być rezydentem tylko w jednym kraju i tylko w jednym kraju może podlegać opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Nierezydentem natomiast można być w tylu krajach, w ilu uzyskiwało się dochody.
Przed chwilą wspomnieliśmy, iż zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce, podlegają w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, także tych uzyskanych za granicą. Jednak dochody takie podlegać mogą również opodatkowaniu w kraju, w którym są uzyskiwane. W sytuacji kiedy na dochód lub majątek uzyskiwane z tego samego tytułu przez tego samego podatnika w tym samym okresie nałożone zostają takie same lub podobne podatki przez dwa państwa, mamy do czynienia z podwójnym opodatkowaniem. Zjawiska takie są oczywiście bardzo szkodliwe, stąd zainteresowane państwa stosują środki, które mają za zadanie zapobiegać powstawaniu tego typu zjawisk lub niwelować ich skutki. Środki te znajdują się w dwustronnych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zasady zawarte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania rozstrzygają, w jaki sposób należy opodatkować dochód lub majątek, które osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym państwie osiąga w drugim umawiającym się państwie.
Podsumowując niniejsze rozważania, należy wspomnieć, iż kluczowym aspektem w ustaleniu miejsca zamieszkania- a co za tym idzie- rezydencji podatkowej cudzoziemca jest bezpośrednio jego oświadczenie. Pracodawca nie ma obowiązku zebrania obszernego wywiadu w tym zakresie, wystarczającym jest pobranie od osoby nowozatrudnionej jej adresu, w którym wskazuje kraj swojego miejsca zamieszkania i zawarcie go w dokumencie jakim jest np. podpisana umowa o pracę.
